Prof. Dr. Vahit TÜRK: TÜRKİYE’DE ALİ ŞİR NEVÂYÎ ÇALIŞMALARI
TÜRKİYE’DE ALİ ŞİR NEVÂYÎ ÇALIŞMALARI*
Vahit TÜRK
Prof. Dr., İstanbul Kültür Üniversitesi öğretim üyesi
v.turk@iku.edu.tr
ÖZ
Henüz hayattayken eserleri Türk ülkelerine dağılan, sevilerek okunan, şiirlerine nazireler yazılan, eserlerinin okunup anlaşılması için sözlükler hazırlanan Nevâyî, on altıncı yüzyıldan bugüne aynı ilgiyi görmüş bir kişidir. Onun bu kadar ilgiye mazhar olmasının sebebi, pek çok alanla ilgili ÖZ
olarak bıraktığı eserler ve yaşarken yapmış olduğu faaliyetler, bilimin ve sanatın değişik alanlarında yetiştirmiş olduğu kişiler, bu kişilerin ortaya koyduğu eserlerdir. Nevâyî’nin Osmanlı şairleri üzerindeki etkisi çeşitli çalışmalara konu olmuş, bilim adamları konuyu çeşitli yönleriyle ele alıp değerlendirmişlerdir.
Bu çalışmada Türkiye’de Ali Şir Nevâyî ve eserleri üzerine yapılan çalışmalar çeşitli başlıklar altında toplanmış ve bu çalışmaların künyeleri verilmiştir. Çalışmalar; yüksek lisans ve doktora tezleri, makaleler, lehçelerden aktarma makaleler, yabancı dillerden çeviri makaleler, bildiriler, kitaplar ve çeviri kitaplar başlıkları altında tasnif edilip alfabetik olarak sıralandı.
Çalışmalara göz atıldığında tezlerin, bir ikisi dışında dil ve edebiyat alanıyla ilgili olduğu, daha çok metin üzerinde dil çalışması yapıldığı görülür. Makalelerde ve bildirilerde Ali Şir Nevâyî’nin eserlerinin oldukça değişik yönlerden değerlendirilmeye, ayrıca kişilik özellikleriyle ve dönemiyle ilgili tespitler yapılmaya çalışıldığı dikkat çeker. Metin yayını olarak değerlendirebileceğimiz kitap yayınlarının bir kısmı, yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin yayımlanmış biçimidir. Bu yayınlarda Ali Şir Nevâyî hakkında kısa bilgi veren genel bir girişin dışında bir bilgi ya da metnin Türkiye Türkçesine aktarması, sözlüğü ya da dizini yer almaz. Divanlar ve mesnevilerle ilgili yayınların çoğu yalnızca metnin çeviri yazılı aktarmasıdır. Diğer bazı yayınlarda çeviri yazılı metin, metnin Türkiye Türkçesine aktarması, dizin ve sözlük ile tıpkıbasım yer alır. Genel okuyucuya hitap eden yalnızca aktarmadan oluşan metin yayını ise bir iki eserle sınırlı kalmıştır.
Anahtar sözcükler: Ali Şir Nevâyî, doktora tezleri, makaleler, bildiriler, kitap yayınları.
ABSTRACT
Keywords: Ali Şir Nevâyî, doctoral dissertations, articles, papers, book publications.
Nevâyî, whose works were sent to Turkic countries while he was still alive, was read with love, nazires were written to his poems and dictionaries were written to be read and understood, is a person who has been shown the same interest since the sixteenth century. The influence of Nevâyî on Ottoman poets has been the subject of various studies, and scientists have considered and evaluated the subject from various aspects.
In this study, studies on Ali Şir Nevâyî and his works in Turkey collected under various titles and identification tags of these studies are given. Studies as master’s and doctoral theses, articles, articles translated from dialects, articles translated from foreign languages, papers, books and translated books are listed in alphabetical order.
When the studies are examined, it is seen that the theses are related to the field of language and literature except for a few, and more language work is done on the text. It is noteworthy that the works of Ali Şir Nevâyî are evaluated from quite different aspects in the articles and notifications, and also it is tried to make determinations about his personality traits and his period. The information in those publications are brief and introductory and they do not contain any text translations to Turkish or have glossary and index of Ali Şir Nevâyî’s works, Most of the publications on diwans and mathnawis are only translation of the text in translation. Some of the other publications contain transcripted texts, their translations to Turkish, glossary, index and facsimile.
Giriş
Batı Oğuz sahasında Ali Şir Nevâyî[1] ile ilgili çalışmaların onun sağlığında başladığı bilinmektedir. Âşık Çelebi tezkiresinin Ahmed Paşa maddesinde verilen şu bilgi, aradaki ilişkiyi açık biçimde gösterir: “Ahir ömründe Sultan Bayezid’e Nevâî otuz üç gazel göndermiştir. Sultan Bayezid bu gazelleri Ahmed Paşa’ya gönderip nazire yazmasını buyurduğunda hepsine nazire yazmış.” (Kılıç-2018). Bazı kaynaklarda Ahmed Paşa’nın bu gazellere yazdığı nazirelerden sonra iyi bir şair olarak tanınmaya başladığı da aktarılır. Bu, ilk temas mıydı bilinmez ama bu temastan sonra Osmanlı şairleri arasında bir Nevâyî hayranlığı doğduğu ve onlarca şairin yüzlerce nazire yazmak suretiyle bu hayranlıklarını gösterdikleri bilinen bir durumdur. Osmanlı şairlerinin Ali Şir Nevâyî’ye yazmış olduğu nazireler, bir doktora tezine de konu olmuş ve mesele enine boyuna ortaya konulmuştur (Çetindağ-2006). Adı, Ali Şir Nevâî’nin Batı Türkçesi Divan Edebiyatına Tesiri (XVI. Yüzyıl Sonuna Kadar) olan bu tez, Ali Şir Nevâyî’nin Osmanlı Şiirine Etkisi adıyla kitap olarak da yayımlanmış, ancak çalışmanın giriş bölümünde yapılan kısa değerlendirme dışında yalnız yazılan nazireler ve nazire yazan şairler konu edilmiştir. Aşağıda listelenen çalışmalar içerisinde Ali Şir Nevâyî’nin Osmanlı şairleri üzerindeki etkisini gösteren pek çok çalışma olduğu da görülecektir.
Ali Şir Nevâyî’nin Batı Türklüğü sahasındaki etkisi yalnız şairlerin ona nazireler yazmasıyla sınırlı kalmamış, eserlerinin istinsahları yapılmış, Batı Türkçesine aktarılan eserleri olmuş, eserlerinin okunup anlaşılabilmesi için pek çok sözlük yazılmıştır. Agâh Sırrı Levend’in aşağıdaki listede künyesi verilen makalesinde Türkiye kütüphanelerinde Nevâyî eserlerinin onlarca yazma nüshasının bulunduğu ortaya konulmuştur. Bunların bir kısmı belki de Türkistan’dan getirildi, ancak bir kısmının da Osmanlı sahasında istinsah edilmiş olması pek muhtemeldir. Bu konuda Abuşka yazarı oldukça ilgi çekici bir bilgi verir. Anlattığına göre elinde Nevâyî’nin bazı eserleri vardır, ancak birisi ona yirmi dokuz kitaptan oluşan bir Nevâyî külliyatı verir ve sanki hazine bulmuş bir müflise döner: “Nevâyî hazretlerinin onbeş pare kitabın cem etmişdim. Lûgatı ve ıstılahatı anlardan ihrac iderdim. Horasan ve Semerkand ve Çağatay ehlinden dahi nice Türkî-gûy kimselerüŋ divanların ve mesnevilerin cem etmişdim ta ki bir sahib-i devlet –zihri hayr olsun- benim bu say’yimi ve rencimi görüp Nevâyî hazretlerinin külliyatını ihsan etdiler ki cümle yirmi dokuz pare kitab idi hemen bir genc bulmuş müflise döndüm…” (Atalay-1970, s. 20). Bu ifadelerden anlaşıldığı kadarıyla Abuşka sözlüğünün yazıldığı zamanlarda Anadolu’da birilerinin elinde Nevâyî’nin bütün eserleri mevcuttur, kütüphanelerimizdeki iki tam külliyat nüshasının, divanlarının ya da Hamse’deki mesnevilerin bir araya getirilmesiyle oluşan eserlerin varlığı ona olan ilginin bir başka göstergesidir.
Nevâyî’nin Batı Oğuz Türkçesine aktarılan eserlerinden biri, Mecâlisü’n-Nefâyis’tir. Türk Edebiyatı’nın ilk şairler tezkiresi olan bu değerli eser, Anadolu sahasında çok okunmuş, pek çok istinsahı yapılmış ve bu bölgede yazılan tezkirelere de örnek olmuştur. Bu eserin Süleymaniye Kütüphanesi’nde bulunan beş yazma nüshasından biri (Esad Efendi Bölümü 1675 numarada kayıtlı nüsha), eserin Batı Oğuz Türkçesine aktarılmış nüshasıdır. Bu nüsha üzerinde Hanife Gezer’in yapmış olduğu yüksek lisans tez çalışmasının künyesi aşağıda verildi.
On dokuzuncu yüzyılda Osmanlı devlet adamları ve aydınlarının devletin ve milletin geleceği için çeşitli arayışlar içerisinde olduğu bilinmekte, devletin içine düştüğü durumdan kurtulması için bir kısım çareler düşünülmektedir. Düşünülen bu çarelerden biri, Türklüğe dair kökleri hatırlamak biçiminde ortaya çıkar ve dolayısıyla Doğu Türklüğü adeta yeniden keşfedilir. Osmanlı aydınlarının Doğu Türklüğünü hatırlamasıyla akla gelen ilk isimlerden biri Nevâyî olur. Bu durumun yansımalarından biri de siyasetname-nasihatname türü bir eser olan Mahbûbu’l-Kulûb’un 1289 (1872) yılında İstanbul’da Ahmet Vefik Paşa tarafından yayımlanmasıdır. Yirminci yüzyıl başlarında yaşanan dil tartışmalarında da Çağatayca, dolayısıyla Nevâyî adı, Osmanlı aydınları arasında sıkça telaffuz edilir.
Bu kaynakça çalışmasında yüksek lisans ve doktora tezleri, makaleler, ansiklopedi maddeleri, aktarma ve çeviri makaleler, bildiriler, kitaplar, çeviri kitaplar ayrı başlıklar halinde verilmeye çalışıldı. Bundan amaç, ayrı başlıklar olarak sınıflandırmanın daha uygun ve anlaşılır olacağı, dolayısıyla kolay anlaşılır bir kaynakça ortaya konulması isteğidir. Doğu Türkçesiyle ilgili çalışmalara değinilmeyip doğrudan Ali Şir Nevâyî ile ilgili çalışmalarla sınırlı kalınmaya çalışıldı. Çağatay Türkçesiyle ilgili hemen bütün çalışmalarda Nevâyî adı bir biçimde geçer; biz, çalışmamızın başlığına uygun olarak yalnızca Nevâyî’yi ve eserlerini merkeze almış olan çalışmaları tespit edip sıralamaya çalıştık. Elbette unutulan, ulaşılamayan, gözden kaçan çalışmalar olmuştur, bunlar da zaman içerisinde çalışmaya dâhil edilir ve mümkün olduğunca tam bir kaynakça ortaya konulur. Bu konuda ilgililerin yardımları bizi mutlu eder.
Ali Şir Nevâyî’nin eserleriyle ilgili yapılan tezlere bakıldığında hemen tamamının dil ve edebiyat alanına ait olduğu görülecektir. İlahiyatla ilgili bir yüksek lisans tezi, Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı tezi olarak Kelam ile, bir doktora tezi de Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı tezi olarak Tasavvuf ile ilgilidir. Bir doktora tezi de Halk Bilimi alanıyla ilgilidir ve Nevâyî etrafında oluşmuş halk rivayetlerini konu almıştır. Makale ve bildirilerde ise dikkat çekici bir çeşitlilik görülüyor. Bu konudaki arzumuz; Ali Şir Nevâyî’nin devlet adamlığı, bir düşünce adamı olarak Türk düşünce tarihindeki yeri, bilim adamı olarak ortaya koydukları ve bilim tarihindeki yeri, edebiyat tarihimiz içerisindeki durumu, kendine has denilebilecek edebî ürünler ortaya koyup koymadığı, edebî üslubunun özellikleri, dine dair tavır ve düşüncesi, tasavvuf tarihindeki, özellikle Türk tasavvuf tarihindeki yeri, eğitim tarihindeki yeri, adalet anlayışı, insan ilişkileri, bir hayırsever olarak toplum hayatındaki yeri gibi pek çok alanı ilgilendiren ciddi akademik çalışmalarla Türk kültür ve bilim tarihinde işgal ettiği konumun tam olarak belirlenmesidir.
Aşağıda görüleceği üzere Ali Şir Nevâyî’nin hemen bütün eserleri yüksek lisans ve doktora tezi olarak çalışılmış ve bunların pek çoğu da kitap olarak yayımlanmıştır. İki küçük risalesi; Hâlât-ı Seyyid Hasan Erdeşir ve Hâlât-ı Pehlevan Muhammed makale olarak yayımlanmış, kitaba dönüşmemiştir. Mahbûbu’l-Kulûb hariç bütün eserlerin metin yayımı yapılmış, ancak ne yazık ki büyük bir ihtiyaç olan Türkiye Türkçesine aktarılma işlemi aynı ölçüde gerçekleşmemiştir. Eserlerin Türkiye Türkçesine aktarılması, farklı disiplinlere mensup bilim adamlarının bu eserler üzerinde çalışmasını sağlayacak ve bütün kültür tarihimiz dikkate alındığında yanına ikinci bir kimseyi koymakta zorlanacağımız bu büyük bilim ve düşünce adamının değişik yönleriyle insanımıza tanıtılmasının yolu açılacaktır.
- Yüksek Lisans Tezleri
- ACAR, Esma (2013). Ali Şir Nevâyî’nin Garaibü’s-sıgar’ında İnsan, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
- AHMADOĞLU, Syed Arif (2016). Ali Şir Nevâyî’nin Kelamî Görüşleri-Hamse Adlı Eseri Örneği, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- AKDURUŞ, Turgay (2008). Ali Şir Nevâyî’nin Mecâlisü’n-Nefâyis’i ile Cem Sultan’ın Türkçe Dîvân’ı Arasında Ses Bilgisi ve Ekler Açısından Karşılaştırma, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
- AKSOY, Türkan (2018). Ali Şir Nevâyî’nin Bedayiü’l-Vasat’ı ile Mahmud Paşa’nın Divanı Arasında Ses Bilgisi ve Ekler Bakımından Bir Karşılaştırma, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
- AŞIK, Sinem (2019). Ali Şir Nevâî’nin Muhakemetü’l-Lügateyn Adlı Eserinin Sözdizimi Bakımından İncelenmesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
- ATEŞLİ, Nilgün (2010). Gülşehri’nin Mantıku’t-Tayr’ı ile Ali Şir Nevâyî’nin Lisanü’t-Tayr’ının Şekil ve Muhteva Özellikleri Açısından Karşılaştırılması, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
- BÖKÖ, İbrahim Salih (2018). Ali Şir Nevâyî’nin Garaibü’s-Sıgar İsimli Eserinde Edatlar, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- ÇÖKTÜ, Güzin (1985). Ali Şir Nevâî Mahbubü’l-Kulûb, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
- DEĞER, Nermin (2014). Ali Şir Nevâyî’nin Mahbubu’l-Kulûb ve Muhakemetü’l-Lügateyn Adlı Eserlerinde Fiilimsiler, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- DEMİRCİOĞLU, Tülay Gençtürk (1995). Ali Şir Nevâî Divanlarından Yapılan Bir Derleme: Tuhfetü’s-Selâtin ve Eserde Geçen İsim-Fiiller, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- ERTÜRK, Tuğba Nurlu (2018). Ali Şir Nevâyî’de İnsan-ı Kâmil, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri (Tasavvuf) Anabilim Dalı, Ankara.
- GEZER, Hanife (2012). Mecâlisü’n-Nefâyis’in İki Nüshasının Karşılaştırılması, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- GÜMÜŞGERDAN, Sema (2019). Ali Şir Nevâyî’nin Fevayidü’l-Kiber’i ile Cem Sultan’ın Cemşid ü Harşid’i Arasında Ses Bilgisi ve Ekler Bakımından Bir Karşılaştırma, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
- KARAHAN, Nahide (2009). Ali Şir Nevāyi’ye Ait Bir Devâvîn Nüshası İncelemesi (Metin-Dil Bilgisi-Dizin-Sözlük), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- KÖROĞLU, Uğur (2002). Ali Şir Nevâî’nin Mecalisü’n-Nefayis Adlı Tezkiresindeki Türk Edip ve Şairler, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- ÖNAL, Pınar Çelik (2015). Ali Şir Nevâî’nin Osmanlı Edebiyatı Üzerine Etkisi ve Bu Etkiye Bir Örnek Olarak Ferhâd u Şîrîn Mesnevisi, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü, Ankara.
- ÖZÇELİK, Sadettin (1986). Ali Şir Nevâyî Mecalisü’n-Nefâyis, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- ÖZSOY, Yasemin (2019). Ali Şir Nevâî ve Terceme-i Hadis-i Erbain Adlı Manzum Hadis Tercümesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- POLAT, Rabia (2019). Ali Şir Nevâyî’nin Eserlerinde Yardımcı Fiiller, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- RAHMANİ, Zabihullah (2019). Ali Şir Nevâyî’nin Fevaidü’l-Kiber Divanı’nda (gazeller) Sosyal Hayat İzleri, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- TEKİN, Emel (2016). Ali Şir Nevâyî’nin Şeyh San’an Destanı, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- TOPLU, Bayram (2013). Mekarimü’l-Ahlak Kitabında Ali Şir Nevâî’nin Özellikleri, Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- TURGUT, Aynur (2002). Ali Şir Nevâyî’nin Eserlerinde Kelime Grupları ve Türkiye Türkçesi ile Karşılaştırılması, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- TÜFEK, Özgür (2015). Orta Türkçe ve Metin İncelemeleri Dersi Malzeme Örneği: Nevadirü’ş-Şebab Örneği 51-100. Gazeller, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- YANGINER, Oğuzhan (2021). Ali Şir Nevâyî’nin Tarih-i Enbiyâ ve Hükemâ Adlı Eserinde Cümle Bilgisi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
- YILDIRIM, Pakize (2019). Ali Şir Nevâî’nin Sedd-i İskenderi Adlı Eserindeki Sıfat-fiiller ve Zarf-fiiller, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
- Doktora Tezleri
- ABİK, Ayşehan Deniz (1993). Ali Şir Nevâyî’nin Risaleleri Tarih-i Enbiya ve Hükema, Tarih-i Mülûk-i Acem, Münşeat: Metin Gramatikal İndeks-Sözlük (2 Cilt), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
- ALTINIŞIK, Yusuf (2002). Ali Şir Nevâyî’de Tasavvuf, Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Şanlıurfa.
- ÇELİK, Ülkü (1993). Ali Şir Nevâyî-Leyli vü Mecnun, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- ÇETİNDAĞ, Yusuf (2002). Ali Şir Nevâî’nin Batı Türkçesi Divan Edebiyatına Tesiri (XVI. Yüzyıl Sonuna Kadar), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
- ERGİN, Selma (2003). Ali Şir Nevāyí Etrafında Teşekkül Etmiş Özbek ve Türkmen Rivayetleri, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Edirne.
- GÜZELDİR, Muharrem (2002). Abuşķa Lügati (Giriş-Metin-İndeks), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum.
- KALKANDELEN, Hilal (2004). Ali Şîr Nevâî ve Farsça Divanının İçerik Açısından İncelenmesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Erzurum.
- KARAÖRS, Metin (1985). Ali Şir Nevâyî Nevâdirü’ş-şebâb (Metin-Dil İncelemesi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- KAYA, Önal (1989). Ali Şir Nevâyî Fevayidü’l-Kiber (İnceleme-Metin-Dizin), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
- KUT, Günay (1965). Alî Şîr Nevâyî’nin Birinci Divanı: Garâibü’s-Sıgar, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
- NALBANT, Bilge Özkan (2005). Nevâdirü’n-Nihâye (İnceleme, Metin, Dizin), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
- ÖLMEZ, Zuhal Kargı (1993). Mahbûbü’l-Kulûb (İnceleme-Metin-Sözlük), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
- ÖZDARENDELİ, Nursel (2001). Ali Şir Nevâyî İlk Divan İnceleme-Metin-Dizin, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Edirne.
- SABİR, Muhammed (1961). Ali Şir Nevâî’nin İlk Mesnevisi Hayretü’l-Ebrar Hakkında Araştırmalar: Edisyon Kritik-İmlâ-Dil Hususiyetleri ve Lügatçe, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
- TEKİN, Gönül Alpay (1967). Ali Şîr Nevâyî Ferhad ü Şirin, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
- TÖREN, Hatice (1990). Ali-Şir Nevâyî, Sedd-i İskenderî: Metin İnceleme-Dizin (2 Cilt), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
- TÜRK, Vahit (1990). Neva’i Mecalisü’n-Nefa’is Metin-İnceleme-Dizin (2 Cilt), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Elazığ.
- TÜRKAY, Kaya (1988). Ali Şir Nevâyî Bedayi‘u’l-Vasat (İnceleme-Metin-Dizin), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
Ali Şir Nevâyî’nin eserleri üzerinde yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin bir kısmında dil incelemesi yapıldığı, ancak bir kısmında yalnızca metin çalışması yapıldığı görülüyor. Eserlerin nüsha karşılaştırması yapılmak suretiyle sağlam metin yayınlarının yapılması gerektiği açıktır. Burada künyesi verilen çalışmalar, Taşkent yayınıyla karşılaştırıldığında bile anlama etki yapacak pek çok okuma farklılığı olduğu görülmektedir.
III. Makaleler
- ABDUKADİROV, Abdussalom (2020). Ali Şir Nevâî Eserlerinde Vahdetü’l-Vücud Telkini, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- ABİK, Ayşehan Deniz (1996). Ali Şîr Nevâyî’nin Zübdetü’t-Tevârîh’i Üzerine, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- ABİK, Ayşehan Deniz (1988). Nevâyî’de -p Zarf-Filinin Bazı Yönleri, Bir: Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, Sayı 9-10, Prof. Dr. Kemal Eraslan Armağan Sayısı.
- ABİK, Ayşehan Deniz (2001). Nevâyî’nin Eserlerinde İsim ve Yardımcı Fiille Kurulmuş Birleşik Fiiller, Türk Kültürü Dergisi, Sayı 455.
- ABİK, Ayşehan Deniz (2003). Nevâyî’nin Eserlerindeki Deyimlerin Farsça ile Karşılaştırılması, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- ABİK, Ayşehan Deniz (2004). Nevâyî’nin Üç Eserindeki Deyimlerin Farsça ile Karşılaştırılması, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 13, Sayı 1.
- ABİK, Ayşe Deniz (2016). Ali Şir Nevâyî’nin Eserlerinde “Latife” Kavramı, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, Sayı 5.
- AÇIK, Fatma, Nevâî Şahsında Sovyet Bakış Açısının Yaş Türkistan Dergisi’nde Eleştirisi, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 39, Erzurum, 2009.
- AÇILOV, Ergaş (2020). Ali Şir Nevâî’nin Farsça Eserleri ve Çeviri Problemleri, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- ADIGÜZEL, Sedat (2002). Ali Şir Nevâyî, Yaşamı, Edebi Kişiliği ve Eserleri, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 19.
- AHMADOVA, Ümida, AHMADOVA Mahbuba (2020). Nevâî Pendnamesinin Bir Yazması Üzerine, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- AHMEDOV, Nurullah (1997). Türk Halk Edebiyatında Alişer Nevâî’nin Betimlemesi, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 4.
- AKAR, Ali (2001). Ölümünün 500. Yılında: Ali Şîr Nevâi, Türk Edebiyatı, Sayı 338.
- AKKAYA, Mehmet (2018). XV. Yüzyılın İki Büyük Şairi Nevâî Ve Ahmed Paşa Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme, Turkish Studies Social Sciences. Volume 13/18, Summer.
- AKKUŞ, Metin (2002). Tarih ve Edebî Bir Kişilik Olarak Nevaî (Herat, 1441-1501) ve Nevaî’nin Eserlerinde İnsan Problemi, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 19.
- AKRAMOVNA, Abduvaliyeva Dilnoza (2011). Ali Şir Nevâî’nin Tarih-i Mülk-i Acem Eserinin Dil Özellikleri, Kardeş Kalemler Dergisi, Sayı 60.
- AKSU, Belgin Tezcan (2006). Türk Diline Gönül Verenler: Ali Şir Nevâyî, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 654, TDK Yay.
- AKSU, Cemal (2011). Abdurrahman Molla Cami’nin Türk Edebiyatındaki İki Takipçisi: Ali Şir Nevâî ve Lamii Çelebi, Bursalı Lâmiî Çelebi ve Dönemi, Bursa Kültür Sanat ve Turizm Tic. A.Ş.
- AKSU, Cemal (2016). Ali Şir Nevâyî’de Mevlâna Lütfi Tesiri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 54, Sayı 54.
- ALBAYRAK, Hüseyin (2012). Çağatay Edebiyatının En Büyük Şairi Ali Şîr Nevâî, Kardeş Kalemler Dergisi, Sayı 64.
- ALBAYRAK SAK, Vesile (2012). Eski Türk Edebiyatında Tercüme Geleneği ve Bu Gelenekte Mantıku’t-Tayr Tercümeleri, Turkish Studies E-Dergi, Cilt 7, Sayı 4.
- ALİYEV, Asilbek (2020). Ali Şir Nevâî’nin Babürname’deki İmgesi, İlim ve Marifet Nurları Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları.
- ALTAYLI, Taha (1988). Ali Şir Nevâî, Türkistan, Cilt 1, Sayı 3.
- ALTINIŞIK, Yusuf (2005). Ana Dile Yöneliş ve Nevâyî.
- ALTINIŞIK, Yusuf (2001). Bir Dile Adını Veren Şâir: Nevâyî, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 1.
- AMONOVA, Zilole (2020). Nevâî İcadında Kıta Türünün Önemi, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- ARSLAN, Mustafa (2007). XVI. Yüzyıl Anadolu Sahasında Nevâyî’nin Önemli Bir Takipçisi: Muhyî ve Nazireleri, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, Sayı 1.
- ARSLAN, Tolga (2012). Kaçalin, Mustafa S., Niyāzi Nevāyí’nin Sözleri ve Çağatayca Tanıklar, el-Luġātu’n-Nevāíyye ve’l-İstişhādātu’l-Caġātāíyye, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2011, 1111 s.+190 varak, ISBN 978-975-16-2380-5, Gazi Üniversitesi Dil Araştırmaları Dergisi, Sayı 10.
- ASADOV, Maksud (2020). Ali Şir Nevâî’nin Sedd-i İskenderi Destanı ve Sakiname, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- ASAR, Ahmet, ÇİFCİ, Musa, BATUR, Zekerya (2020). Muhâkemetü’l Lügateyn’in Propaganda Açısından İncelenmesi, Turkish Studies, 15(7).
- ASIM, Necib (1331/1915). Hadis-i Erbain Tercemeleri, Millî Tetebbular Mecmuası, Cilt 2, Sayı 4, Matbaa-yi Amire.
- ASLAN, Üzeyir (2011). Alí Şír Nevâyî’nin Manzum Anlayışı ve Türk Mazmunları, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, Sayı 7.
- AŞİROV, Tahir, ALBAYRAK, Çağdaş (2020). Emir Ali Şir Nevaî. (1925) Muhakemetü’l-Lugateyn. (Haz. Abdülhakim Gulmuhammedov). Poltoratski (Aşkabat): Türkmenistan Devlet Neşriyatı, Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD), 4 (1).
- ATALAY, Besim (1941). Bir Yıl Dönümü: Büyük Türk Dilci ve Edebiyatçısı Ali Şir Nevâî’nin Doğumunun Beş yüzüncü Yılı, TDAY-Belleten, Sayı 7-8., TDK Yay.
- ATAY, Dinçer (2020). “Yüce Birey” Ali Şir Nevâî: Modern Özbek Romancılarından M. T. Aybek’in Nevâyî Romanında Arketipsel Görünümler, Prof. Dr. Vahit Türk Armağanı, Kesit Yayınları, İstanbul.
- ATEŞ, Ahmet (1957). Ali Şîr Nevâ’î’nin Arapça Sözlüğü Hakkında, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- AYCAN, Enver (1953). Nevaî’nin Ferhad ve Şirin Mesnevisinin Konusu, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 19, TDK Yay.
- AYCAN, Enver (1953). Ölüm Yıldönümü Münasebetiyle: Nevaî’nin Ferhad ve Şirin Mesnevisine Dair, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 17, TDK Yay.
- AYDIN, Şadi-ATA, Ahmet (2007). Türkmenistan Milli Elyazma Eserler Enstitüsü’nde Bulunan Hoca Ahmed Yesevî, Ali Şiir Nevaî ve Fuzulî’ye Ait Elyazma Eserlerin Tavsifi, Orta Asya ve Kafkasya Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 3.
- BAKIRCI, Fatih (2018). Ali Şir Nevâyî’nin Mahbubu’l-Kulubu’nun Etkisinde Yazılmış Bir Risale, Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, Sayı 12.
- BARAKBAYEV, Rahmatulla (2020). Ali Şir Nevâî’nin Eserlerinde Eğitimli Olma ve Marifet Konuları, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- BAYAT, Fuzuli (2020). Mir Ali Şir Nevâî Hakkında Rivayetlerin Sosyo-Kültürel Özellikleri, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- BEKOVA, Nazora (2020) Nevâî’nin İki Dildeki Gazellerinde İktibas Sanatı, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- BERBER, Oktay (2010). Muhâkemetü’l-Lügateyn’deki Türk Ordu Teşkilatına Ait Terimlerin Karşılaştırmalı İncelemesi, Turkish Studies E-Dergi, Cilt 5, Sayı 3.
- BERDAK, Yusuf (2010). Ali Şir Nevâyî ve Şimdiki Özbek Dilinin Ünlüleri Üzerine, Ankara Üniversitesi Türkoloji Dergisi, Cilt 17, Sayı 2.
- BİLGİN, Azmi (2009). Muhâkemetü’l-Lugateyn ve Türkçe, Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 2, (çevrimiçi).
- BİNARK, İsmet (1969). Büyük Türk Şâiri ve Devlet Adamı Ali Şir Nevâyî, Ön Asya, Aylık Türkoloji Fikir ve Aktüalite Mecmuası, Cilt 4, Sayı 41.
- BİRAY, Nergis (1997). Türkmenler Arasında Ali Şir Nevâî Hakkında Anlatılan Halk Destanları I, Milli Folklor Dergisi, Cilt 5, Sayı 39.
- BİRAY, Nergis (1998). Türkmenler Arasında Ali Şir Nevâî Hakkında Anlatılan Halk Destanları-2, Milli Folklor Dergisi, Cilt 5, Sayı 40.
- BİRAY, Nergis (2021). Nevâî Ekolü, Türk Dünyasında Etkileri ve Ortak Türkçe, Türk Edebiyatı, Sayı 570.
52.BOLTABOYEV, Hamidullah (2020). Nevâî’nin Seb’a-i Seyyar Mesnevisinde Yedilikler Simetrisi, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- BULUT, Serdar (2017). Asya Coğrafyası’nın Büyük Edibi Ali Şîr Nevâî’nin Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri ve Türk Dili’ne Katkıları, Asya Studies Academic Social Studies/Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Number: 1.
- BURİAN, Orhan (1941). Türkçe ve Nevâî, Yücel Aylık Kültür Mecmuası, Cilt 12, Sayı 72.
- CABBAROV, Nurbay (2020). Ali Şir Nevâî’nin Hayatına Ait Önemli Kaynak Olarak “Mekarimü’l-Ahlak”, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- CAFEROĞLU, Ahmet (1942). Türk Kültür Birliği Hadimlerinden Mir Ali Şir Nevâyî, Türk Amacı Dergisi, yıl 1, Sayı 1.
- CAFEROĞLU, Ahmet (1948). Çağatay Türkçesi ve Nevâî, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt 2, Sayı 3-4.
- CAFEROĞLU, Ahmet (1966). Nevaî’nin Türk Dilli Hamsesi, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 173, TDK Yay.
- CANIM, Rıdvan (2002). Türk Kültür ve Edebiyatında Ali Şír Nevâyî ve Türkiye’de Ali Şír Nevâyî Çalışmaları, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 19.
- CORAYEV, Habibulla (1998). Alişir Nevaî’nin Sanatsal Yaratıcılığında Felsefî Görüşlerin Lirik Yorumu, Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 19.
- CORAYEV, Mamatkul (2020). Ali Şir Nevâî Hakkındaki Rivayetlerin Sınıflandırılması ve Kaynakları, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- CURAKULOV, Uzak (2017). Alişir Nevâî’nin Hamsesinde “Âşık-Maşuk-Rakip” Üçlüsü, Dede Korkut Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi Cilt 6, Sayı 12.
- CUSUBALİYEV, Ali (2020). Ali Şir Nevâî’nin Mahbubu’l-Kulub Eserinde Ahlaki Prensiplerin Tasviri, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- CÜME, Osman (2014). Çin’de Ali Şir Nevâî Eserleri Üzerine Yapılan Araştırmalar Katalogu, Turkish Studies – International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/6 Spring.
- CÜME, Osman (2020). Çin’de Ali Şir Nevâî Üzerine Yapılan Çalışmalara Kısa Bir Bakış, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- ÇAVUŞOĞLU, Mehmet (2011). Kanunî Devrinin Sonuna Kadar Anadolu’da Nevâyî Tesiri Üzerine Notlar, Gazi Türkiyat/Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, Sayı 8.
- ÇELİKBAY, Ayhan (1997). Türkiyeli Âlimlerin Araştırmaları Işığı Altında Alî-Şîr Nevâyî, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- ÇETİNDAĞ, Yusuf (2002) Ali Şir Nevâî ve Türk Şiir Dili, Yağmur Dergisi, Sayı 17.
- ÇETİNDAĞ, Yusuf (2002). Kültür, Sanat ve Edebiyat Açısından Timurlu-Osmanlı İlişkileri, Folklor-Edebiyat Dergisi, Sayı 32.
- ÇETİNDAĞ, Yusuf (2003). Mecâlisü’n-Nefâis’te Şiir ve Şair Eleştirisi, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, Sayı 9.
- ÇETİNDAĞ, Yusuf (2005). Ali Şîr Nevâî’nin Osmanlı Şiirine ve Kanunî Sultan Süleyman’a Tesiri ve Sebepleri Üzerine, Osmanlı Araştırmaları-Mehmed Çavuşoğlu’na Armağan–II, Sayı 26.
- ÇETİNDAĞ, Yusuf (2006). Osmanlı Edebiyatı ve Nevâî, Baykara Dil-Kültür ve Edebiyat Dergisi, Cilt 1, Sayı 2.
- ÇETİNDAĞ, Yusuf (2009). Edebiyatımızın Kaynaklarından: Doğu Medeniyeti ve Metinleri, Turkish Studies E-Dergi, Cilt 4, Sayı 1-2.
- ÇETİNDAĞ, Yusuf (2010). Ali Şir Nevâî-Ahmet Paşa Etkileşimi ve Otuz Üç Gazel, Bursalı Şair Ahmet Paşa ve Dönemi, Bursa, Bursa Kültür Sanat ve Turizm Tic. A.Ş.
- DEMİRCİ, Jale (1998). Nevâyî’nin Azerbaycan Sahasına Etkisi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt 38, Sayı 1-2.
- DEMİRCİ, Jale (2010). Azerbaycan Şairi Kişverî’nin Nevâyî Şiirlerine Yazdığı Tahmisler, Ankara Üniversitesi Türkoloji Dergisi, Cilt 17, Sayı 1.
- DEMİRCİOĞLU, Tülay Gençtürk (2006). Nevâyî’nin Yek-Ahenk Gazelleri ve Anlatım Özelliği, Journal of Turkish Studies, Orhan Okay Armağanı, Cilt 2, Sayı 30.
- DEMİRCİOĞLU, Tülay Gençtürk (2010). Ali Şîr Nevâyî’nin Divanlarında Mektuplaşma: Âşıktan Sevgiliye, Sevgiliden Âşığa, Turkish Studies E-Dergi, Cilt 5, Sayı 3.
- DİLAÇAR, Agop (1966). Nevaî’nin Dil Anlayışı, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 173, TDK Yay.
- DİLÇİN, Cem (1993). Mantıkut-Tayr’ın Manzum Çevirileri Üzerine Bir Karşılaştırma, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt 36, Sayı 1-2.
- DİZDAROĞLU, Hikmet (1966). Nevaî’de Dil Bilinci, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 173, TDK Yay.
- ECKMANN, Janos (1957). Ali Şir Nevaî, Bilgi Dergisi, Sayı 119.
- ECKMANN, Janos (1971). Nevâî’nin İlk Divanları Üzerine, TDAY-Belleten 1970, TDK Yay.
- ERASLAN, Kemal (1971). Nevâyî’nin Hâlât-ı Seyyid Hasan Big Risâlesi, Türkiyat Mecmuası, Cilt 16.
- ERASLAN, Kemal (1980). Alî Şîr Nevâyî’nin Hâlât-ı Pehlevan Muhammed Risâlesi, Türkiyat Mecmuası, Cilt 19.
- ERCİLASUN, Ahmet Bican (1974). Ali Şir Nevâî’de Devlet Fikri, Töre Dergisi, Cilt 6, Sayı 35.
- ERCİLASUN, Ahmet Bican (2007). Ali Şir Nevâyî’nin Mahbûbu’l-Kulûb’unda Devlet Anlayışı, Makaleler: Dil-Destan-Tarih-Edebiyat, hzl. Ekrem Arıkoğlu, Akçağ Yay., Ankara.
- ERDEM UÇAR (2012). Filiz Meltem, Meslekleri ve İlgi Alanları Açısından Mecâlisü’n-nefâyis’teki Şairlerin Sosyal Hayattaki Yeri, Turkish Studies E-Dergi, Cilt 7, Sayı 1.
- ERGENE, Oğuz (2018). Mecalisü’n-Nefayis’in İçerdiği Biyografik Ögeler, TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halk Bilimi Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 14.
- ERGİN, Selma (2004). Ali Şir Nevâyî’ye Bağlı Olarak Anlatılan Fıkralar, Milli Folklor Dergisi, Cilt 8, Sayı 64.
- ERİŞEN, Satı (1980). Ali Şir Nevâyî, Ilgaz Dergisi, Sayı 231.
- ERİŞEN, Satı (1981). Ali Şir Nevâyî, Ilgaz Dergisi, Sayı 232-233.
- ERTAYLAN, İsmail Hikmet (1947). Amasya’da Bayezid Kütüphanesinde Bulunan Divan-ı Mîr ‘Ali Şîr Nevâ’î, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt 1, Sayı 1.
- ESİR, Hasan Ali (2014). Bursalı Lamiî Çelebi’nin Ferhâd u Şîrîn’inin Ali Şir Nevâî’nin Ferhâd u Şîrîn’i ile Mukayesesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt 50, Sayı 50.
- EŞONKULOV, Hüsniddin (2012). Ali Şir Nevâî Gazellerindeki ‘Kâfir-i Aşk Olmak’ın İrfanî Anlamı Hususunda, Kardeş Kalemler Dergisi, Sayı 69.
- EŞONKULOV, Hüsniddin (2018). Ali Şiir Nevaî Gazallerindeki Sır Tutmakla İlgili Düşüncelerin İrfani Anlamları Hususunda, Turkish Studies Language / Literature Volume 13/28.
- FINDIKOĞLU, Ziyaeddin Fahri (1962). Ali Şir Nevâî ve Zamanımız, Ali Şir Nevâî: Hayatı ve Eserleri, Doğu Türkistan Göçmenler Cemiyeti Neşriyatı, İstanbul.
- FİDAN, Zehra (2020). Ali Şîr Nevâî’ye Atfedilen Seb‘atü Ebhur İsimli Eserin Müellif Karmaşasına Dair Bazı Tespitler, TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, Yıl 8, S 21.
- GASIMOVA, Aynur (2020). Ali Şir Nevâî’nin Türk Edebiyatına Katkıları, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- GEZER, Hanife (2012). Mecâlisü’n-Nefâyis’in İki Nüshasının Söz Varlığı Açısından Karşılaştırılması Üzerine, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı 1/1.
- GORBATKİNA, Galina (2006). Ali Şir Nevâî’yi Anlatan Bir Türk Halk Hikâyesi, Türk Halk Kültürü Araştırmaları, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı.
- GÖÇGÜN, Önder (1998). Eserlerinin Işığında Fikrî ve Edebî Hüviyeti ile Ali Şîr Nevâî, Bir: Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, Sayı 9-10, Prof. Dr. Kemal Eraslan Armağan Sayısı.
- GÖKCAN, M. (2020). Büyük İskender Etrafında Teşekkül Eden Kültür ve Anlatım Geleneğinde Nevâyî’nin “Sedd-i İskenderî” Adlı Mesnevisi, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, Prof. Dr. M. Orhan Okay Özel Sayısı.
- GÖKÇE, Enis Bora (2019). Ali Şir Nevai’de Türk Dili Ekini, Türk Ekini, Sayı 1.
- GÖKÇE, Hüseyin (2019). Vahit Türk ‘Ali Şir Nevâyî Tarih-i Enbiya ve Hükema’ (Metin-Aktarma-Dizin), Oğuz Türkçesi Araştırmaları Dergisi, Sayı 1.
- GÖKDEMİR, Ozan (2017). Ali Şîr Nevâyî’nin Bedâyiü‟l-Vasaṭ Adlı Divanındaki İkilemeler, SOBİDER Sosyal Bilimler Dergisi /The Journal of Social Science / Yıl: 4, Sayı:17.
- GÜMÜŞ, Muhittin (1997). Ali Şir Nevaî ve Gerçek Aşk Destanı, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- GÜNGÖR, Recep Şükrü (2018). Türk İslam Edebiyatında Tezkire ve Evliyâ Tezkireleri, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi / 31.
- HAFIZİ, Muhammed Yahya (2020). Bir İnsansever Olarak Ali Şir Nevâî, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- HAKİMOV, Muhammadjan (1997). Alişer Nevaiy Asarlari Kol Yazmalariniñ Kulliyati, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- İsmail Hakkı (1309). Ali Şir Nevâî ve Çağatay Şuarası, Mektep Dergisi, Sayı 1-5, 7.
- HAKKUL, İbrahim (2020). Ali Şir Nevâî ile İlgili Bağımsızlık Döneminde Özbekistan’da Yapılan Çalışmalar Üzerine Mülahazalar, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- HAKKUL, İbrahim (2019). Ali Şir Nevâyî’nin Mahlaslarının Mana Özellikleri Üzerine, Türk Dünyası Araştırmaları, Cilt 121, Sayı 238.
- HALBEKOVA, Nigora (2011). Ali Şir Nevâî’nin Hamse Destanında Şiir Sanatları, Kardeş Kalemler Dergisi, Sayı 50.
- HALIM, Muhammed Yarkın (2020). Ali Şir Nevâî’nin Kaç Tane Eseri Vardır? İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- HALLİYEVA, Gülnaz (2020). XX. Yüzyıl Doğu Bilimciliğinde Nevâî Eserlerinin Araştırılması, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- HAMDAMOV, Ulugbek (2020). Ali Şir Nevâî Eserlerinde Ulus, Dil ve Vatan Medhi, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- HASAN, Nadirhan (2020). Ali Şir Nevâî’nin “Nesayimü’l-Muhabbet” Eserinde Hoca Ahmed Yesevi ve Yesevi Takipçileri, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- HAYİTOV, Alimerdan (2020). Ali Şir Nevâî’nin ‘Arbain’ Adlı Eseri Üzerine Görüşler, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- HAYİTOV, Şevket (2020). İstek ve Kader, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- HUDAYAR, İbrahim (2020). Ali Şir Nevâî’nin Lisanu’t-Tayr ve Feridüddin Attar’ın Mantıku’t-Tayr Manzum Eserlerinin Karşılaştırmalı İncelemesi, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- HUDAYNAZAROVA,Nodira (2020). Seb’a-i Seyyar Destanında Mirrih ve Zühre Gezegenlerinin Mecazi Fonksiyonu, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- İNAN, Abdülkadir, Mir Ali Şir Nevâyî, Varlık Dergisi, Cilt 11, Sayı 182, Ankara, 1941.
- İNAN, Abdulkadir (1949). Ali Şir Nevaî, TTK Belleten, Cilt 13, Sayı 52.
- İNAN, Abdülkadir (1956). Ölüm Yıldönümü Münasebetiyle: Ali Şir Nevâyî Devrinde Türkçe, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 53, TDK Yay.
- İNAN, Abdülkadir (1964). Ali Şir Nevaî ve Folklor, Türk Folklor Araştırmaları Dergisi, Cilt 9, Sayı 182.
- İŞANKUL, Cabbar (2020). Nevâî ve Folklor: Özbek Bahşısı Fazıl Yoldaşoğlu’nun ‘Ferhad ve Şirin’ Destanının Karşılaştırmalı Analizi, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- İŞANKULOV, Hüsniddin (2020). Ali Şir Nevâî’nin Hazainü’l-Maani Külliyatındaki Hatime Çekici Gazellerinde Seleflere İhtiram, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- KAFESOĞLU, İbrahim (1962). Ali Şir Nevâî Devri Tarihine Bir Bakış, Ali Şir Nevâî: Hayatı ve Eserleri, Doğu Türkistan Göçmenler Cemiyeti Neşriyatı, İstanbul.
- KAHRAMAN, Bahaettin (1994). Heft Peyker Çevirileri ve Ali Şir Nevayî’nin Seb‘a-i Seyyâre’si, Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 9-10.
- KAHRAMAN, Mehmet (2013). Nevâî ve Roman, Avrasya Etüdleri Dergisi, Cilt 1, Sayı 43.
- KALA, Muhammed Enes (2020). Mahbûbu’l Kulûb’un Retorik/ Hitabet Değeri Üzerine, TYB Akademi Dergisi.
- KALKANDELEN, A. Hilâl (2008). Nevâî Bahçesinde Güller, Goncalar, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 29.
- KARAÖRS, Metin (1991). Ali Şîr Nevâyi, Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Cilt 6.
- KARAÖRS, Metin (1994). Ali Şir Nevâyî’nin İkinci Divanı Nevâdirü’ş-Şebâb, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 5.
- KARAÖRS, Metin (2011). Âşık Paşa ve Ali Şir Nevâyî’de Türkçe Sevgisi ve Türkçenin Gücü, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı 190.
- KARIMOVA, Farida (2020). Agehi Şiirinde Ali Şir Nevâî Gelenekleri, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- KARTAL, Ahmet (2000). Ali Şîr Nevâî’nin Mecâlisu’n-Nefâis İsimli Tezkiresi ve XVI. Asırda Yapılan Farsça İki Tercümesi, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 13.
- KARTAL, Ahmet (2003). Alî Şîr Nevâî’nin Farsça Şiirleri, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 26.
- KARTAL, Ahmet (2020). Baykara Meclisinden Yansımalar-Eğlence Meclisleri-Edebî Meclisler Hikâyeler 4- Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 24.
- KAYA, Önal (2007). Alî Şîr Nevâyî’nin Divanları, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, Sayı 1.
- KAYMAZ, Zeki (2013). Ali Şir Nevâyî’nin Eserlerindeki Atasözleri ve Bunların Kullanışı Üzerine Bir Değerlendirme, Prof. Dr. Leyla Karahan Armağanı, Akçağ Yay., Ankara.
- KAYUMOV, Aziz (1985). Nevâî’nin Umumî Tarihga Aid Bir Kitabı Togrisida, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- KERİMOV, Paşa (2009). Ali Şir Nevâyî ve XVII. Yüzyıl Azerbaycan Lirik Şiiri, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Ankara, Sayı 10.
- KIRZIOĞLU, M. Fahrettin (1996). Türk Dilini Sevme Bakımından Nevaî’nin Yeri, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 173, TDK Yay.
- KLEINMICHEL, Sigrid (2020). Ali Şir Nevâî’nin Eserlerinde Hz. Yusuf, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- KOCAKAPLAN, İsa (2020). Nevâyî Yolu, Prof. Dr. Vahit Türk Armağanı, Kesit Yayınları, İstanbul.
- KOÇ, Ali (2020). Senglâh’ın Tematik Sözlüğü (İsimler), Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (MÜSBİD), Cilt 9, Sayı 1.
- KORKMAZ, Zeynep (2002). Türk Diline Gönül Verenler, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 1.
- KÖK, Abdullah (2002). Ali Şir Nevâyî, Muhakemetü’l-Lugateyn’i, Bilge Dergisi, Sayı 35.
- KÖKTEKİN, Kazım (2002). Ali Şir Nevâyî’nin Türkçeciliği, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 19.
- KÖPRÜLÜZADE, M. Fuad (1934). Ali Şir Nevâî ve Tesirleri, Türk Dili ve Edebiyatı Hakkında Araştırmalar, Kanaat Yay., İstanbul.
- KUÇKARTAYEV, İristay (1997). Özbek Dili ve Edebiyatının Gelişmesinde Alî Şîr Nevâyî’nin Rolü, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- KURNAZ, Cemal (2003). Osmanlı Şairlerinin Nevayî Referansı, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 617, TDK Yay.
- KUT, Günay (2020). Ali Şir Nevâyî’nin (Ö. 906/1501) Türkçe Yazma Bilinci ve Kimi Dikkat Çekici Eserleri İle Kâtiplere Serzenişi, KÜLTÜRK, Sayı 1.
- KUTLU, Tarık Cemal (1970). Ali Şir Nevâî ve Çağatayca, Bilgi Dergisi, Cilt 23, Sayı 273.
- KUVANOV, Zarif Amanbayeviç (2019). Ali Şir Nevâyî’nin Edebî Tenkidî Bakışlarına Dair Bazı Çalışmalar Üzerine, Homeros, Cilt 2, Sayı 1.
- KUVANOV,Zarif (2020). Ali Şir Nevâî’nin Edebi-Estetik Görüşleri, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1956). Nevâ’î’nin Arapça Sözlüğü, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1957). Nevâ’î’nin Eserleri, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1957). Nevâ’î’ye Atfedilen Bir Eser Mu‘ammeyât-ı Esmâ-ı Hüsnâ, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1957). Türk Edebiyatında Leylâ ve Mecnûn Yazan Şairler, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1958). Türkiye Kitaplıklarındaki Nevâî Yazmaları, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1958). Nevâ’î’ye Atfedilen Esmâ-ı Hüsnâ Muammalarının Sahibi, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1958). Neva’i Adına Basılmış Bir Eser Nazm-ı Akayid, Jean Deny Armağanı, TDK Yay., Ankara.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1966). Ali Şir Nevaî, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 173, TDK Yay.
- MACİT, Muhsin (2020). Nevâyî Divanlarının Meşhur Hattatları, Prof. Dr. Vahit Türk Armağanı, Kesit Yayınları, İstanbul.
- MAHDUM, Abid Nazar (2006). Farsça Kaynaklarda Ali Şir Nevâyî, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt 34.
- MERHAN, Aziz, TEKİN, Emel (2016). Ali Şir Nevâyî’nin Şeyh San’an Destanında Çağatayca ve Oğuzca Dil Unsurları, Rumeli’de Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 5.
- MULLAHOCAYEVA, Karomet (2020). Hamse Mesnevilerinde Tasavvufi Tipler, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- MURZAKMETOV, Abdumitalip (2020). Ali Şir Nevâî’nin İnsanperverliği, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- NALBANT, Bilge Özkan (2007). Ali Şîr Nevâyî’nin Dest-i Hattı: Türkçe Divanları Arasındaki Yeri, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, Sayı 1.
- NALBANT, Bilge Özkan (2010). Nevâyî’nin Divanlarındaki Boy Adları Üzerine, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 7, Sayı 3.
- NERİMANOĞLU, Kâmil Veli (2020). Türkçenin Tarihinde Muhakemetü’l-Lügateyn’in Yeri ve Önemi, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- NİZAMİ, Ghulam Moeenuddin (2020). Ali Şir Nevâî ve Mevlâna Abdurrahman Cami, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- NUR, Rıza (1935). Alî-Chîr Nevâî, Revue de Turcologie, Sayı 5, Mısır.
- OĞUZ, Nazmiye, İLHAN, Enes (2014). Geleneğin Yeniden Üretilmesi Bağlamında Attar, Gülşehrî ve Ali Şir Nevâî’nin Mesnevilerinde Şeyh-i San’ân Kıssası, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 7 Sayı: 35 Volume: 7.
- OĞUZ, Yılmaz (1969). Ali Şir Nevaî [Agâh Sırrı Levend], (Kitaplar-Tenkit), Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 209, TDK Yay.
- ORKUN, Hüseyin Namık (1942). Ali Şir Nevâyî, Çınaraltı, Cilt 2, Sayı 47.
- ÖKKEŞ, Ali Avni (1945). Ali-Şir Nevâî, Yeni Adam, Cilt 14, Sayı 528.
- ÖLMEZ, Zuhal Kargı (1993). Ali Şir Nevâyî’nin Mahbûbü’l-Kulûb’u, Türk Dilleri Araştırmaları, Cilt 3.
- ÖZCAN, Aynur Öz (2007). Çağdaş Özbek Edebiyatında Ali Şir Nevayî, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, Sayı 3.
- ÖZCAN, Aynur Öz (1997). Nevâyî Yaşıyor, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Ali Şir Nevayî Özel Sayısı, Sayı 13.
- ÖZCAN, Hüseyin (2001). Türk Dünyasının Bilgesi Ali Şir Nevâî, Türk Kültürü Dergisi, Cilt 39, Sayı 459.
- ÖZDARENDELİ, Nursel (2013). Ali Şir Nevâyî’de Türk Kavramı, Düşünce Dünyasında TÜRKİZ, Ocak-Şubat.
- ÖZDARENDELİ, Nursel (2013). Çağdaşlarının Dilinden Ali Şir Nevayî, Turkish Studies E-Dergi, Cilt 8, Sayı 9.
- ÖZKAN, Fatma (1996). Nevâyî Eserleri İçin Yazılmış Bir Lügat: Der Beyān-ı Istılāhāt-ı Emlahu’ş-Şu‘arā Mevlānā Nevāyi, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 1.
- ÖZÖNDER, F. Sema Barutcu (2016). Ali Şir Nevâyî (1441-1501): Âlim, Şair ve Devlet Adamı, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, C. 13, S. 3.
- ÖZTÜRK, Rıdvan (1995). Ali Şîr Nevâî’nin Dili Hakkında, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- PALA, İskender (2001). Ordusu Olmayan Bir Hükümdar Ali Şîr Nevâî, Hürriyet Gösteri, Sayı 226.
- PARDAYEVA, İroda (2018). Alısher Navoıynıng “Tarixi Muluki Ajam” Asarida Zolim Shohlar Tasviri, Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi (TÜRKLAD), 2 (1).
- PARDAYEV, Koldaş (2020). Mukimi Eserlerinde Ali Şir Nevâî’nin Edebi Gelenekleri, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- POLATCAN, Faruk (2019). Ali Şir Nevâyî’nin Vakfiye Adlı Eserindeki Eğitsel Ögelerin İncelenmesi, Rumeli’de Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 15.
- RAFİDDİNOV, Seyfeddin (2020). Ali Şir Nevâî ve Nakşıbendilik, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- RAHİMİ, Farhad (2014). Çağatay Türkçesi ve Edebiyatı Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi, Turkish Studies, Volume 9/3, Winter.
- RAHİMİ, Farhad (2019). Abuşka Sözlüğündeki Yanlışlar Üzerine, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, Cilt 8, Sayı 3.
- RAHMANI, Zabihullah (2019). Kendi Döneminde Yazılan Kaynaklarda Ali Şir Nevai ve Fazla Bilinmeyen Üç Eseri, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, Sayı 10.
- RAHMONOVNA, Dilnavoz Yusupova (2019). Ali Şir Nevâyî’nin “Mizanu’l-Evzan” Adlı Eserinde Halk Koşukları ve Aruz Vezni İlişkisi, Folklor Akademi Dergisi, Cilt 2, Sayı 2.
- RECEPOVA, Arazgül (2019). Sultan Hüseyin Baykara Dönemi Kültür Tarihi ve Onu Yüceltenler: Molla Cami ve Ali Şir Nevâî, Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, Cilt 4, Sayı 2.
- RUZMANOVA, Rahile (2010). Ali Şîr Nevâî ve Seydî Ali Reis Kâtibî, Kardeş Kalemler Dergisi, Sayı 41.
- RUZMANOVA, Rahile (2020). Ali Şir Nevâî Şiirinin Lingvo-Poetik Özellikleri, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- SADIKOVNA, Usmanova Mahfusa (2013). Ali Şir Nevâî Eserlerinde Bitki Adları, Dil ve Edebiyat Araştırmaları, Sayı 8.
- SALAHİ, Dilaram (2020). Ali Şir Nevâî’nin İrfani-Tasavvufi Düşünceleri, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- SARICA, Bedri (2005). 1950’lerde Nevayî Diliyle Yazılmış Bir Dergi: Tercümân-ı Efkâr, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 9.
- SAYGIN, Muhterem (2021). Ali Şir Nevâyî’nin Türkçe Divanlarında Mitlerin Günlük Hayattaki İzleri, Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, Sayı 1.
- SERTKAYA, Osman Fikri (1970). Osmanlı Şairlerinin Çağatayca Şiirleri I, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt 18.
- SERTKAYA, Osman Fikri (1971). Osmanlı Şairlerinin Çağatayca Şiirleri II, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt 19.
- SERTKAYA, Osman Fikri (1972). Osmanlı Şairlerinin Çağatayca Şiirleri III: Uygur Harfleri ile Yazılmış Bazı Manzum Parçalar I, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt 20.
- SERTKAYA, Osman Fikri (1976). Osmanlı Şairlerinin Çağatayca Şiirleri IV, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt 22.
- SEVGİ, Ahmet (2014). Nesefî Akaidi’nin Ali Şir Nevâî’ye İsnat Edilen Manzûm Bir Tercümesi, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 10, Sayı 31.
- SEYHAN, Tanju Oral (2005). Ali Şir Nevâyî-Sirâcü’l-Müslimîn 1 (Giriş-Karşılaştırmalı Metin)”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 2, Sayı 4.
- SEYİDOĞLU, Bilge (2002). Ferhat ile Şirin, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 19.
- SIRACOĞLU, Ramazan (2020). Nizami Gencevi’nin Ali Şir Nevâî’nin Eserleri Üzerine Edebi Etkisi, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- SOYDAN, Serpil (2016). Alî Şîr Nevâyî’nin Leylî vü Mecnûn Mesnevisinde Yer Alan Fiilimsiler, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 11/4.
- SOYDAN, Serpil (2017). Ali Şir Nevâî ve Hüseyin Baykara’nın Manzum Eserlerine Göre Klasik Çağatay Türkçesinde İkilemeler, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 14, Cilt 7, 2017.
- SOYDAN, Serpil (2019). Ali Şir Nevâyî’nin Manzum Eserlerinde Dėk/Dik Edatının Kullanımı, Dil Araştırmaları, Cilt 13, Sayı 24.
- SÖYEGOV, Muratgeldi (2012). Alişir Nevaî’nin Dedesi Iraklı Türkmen Midir? Kardeşlik Kültür Edebiyat ve Sanat Dergisi, Sayı 269-270.
- SULTANOV, Tolkin (2018). Ali Şir Nevâî Şiirinin Sadık Bey Sadıkî Sanatına Etkisi, Dil ve Edebiyat Araştırmaları, Cilt 18, Sayı 18.
- SULTANOV, Tolkin (2020). Ali Şir Nevâî’nin Mecalisü’n-Nefais ve Sadıkî Afşar’ın Macma’ü’l-Havas Tezkirelerinin Karşılaştırmalı Analizi, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- SUNAL, Arif (2014). XVI. Asır Divan Şairi Sâdık’ın (Ö.1588?) “Nevâî Dili”yle Yazdığı Şiirler, Turkish Studies – International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/12 Fall.
- ŞEHİDOĞLU, İbrahim (1949). Ali Şir Nevâî, Ülkü Dergisi, Cilt 3, Sayı 28.
- ŞEN, Yasin (2014). Babürname’ye Göre Ali Şir Nevâyî, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, sayı 37.
- ŞİMŞEK, Yaşar (2020). Ali Şir Nevâyî’nin Kırk Hadis Tercümesinin Leipzig Nüshası ve Nüshadaki Çağatayca-Osmanlıca Karşılıklar Üzerine, Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi.
- TARLAN, Ali Nihat (1962). Ali Şir Nevâî, Ali Şir Nevâî: Hayatı ve Eserleri, Doğu Türkistan Göçmenler Cemiyeti Neşriyatı, İstanbul.
- TAMİR, Nuray (2015). Emįr Niẓāmu’d-dįn Alį Şir-Nevāyį Ḫamse Törtünçi Dāstān Seba-yı Seyyâr [Yedi Gezegen], Dil Araştırmaları Dergisi, 9 (17).
- TEKİN, Gönül Alpay (1970). Ali Şir Nevaî’nin Ferhad ü Şirin Mesnevîsi Üzerindeki Etkiler, TDAY-Belleten.
- TEKİN, Gönül Alpay (1996). Ali Şir Nevâî ve Ferhad u Şirin Mesnevisi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 7.
- TEMEL, Emel (2020). Alî Şîr Nevâyî’nin Mecâlisü’n-Nefâyis Tezkiresinde Öne Çıkan Metonimik Yapılar, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 17, Sayı 2.
- TERES, Ersin (2008). Ali Şîr Nevâyî’nin Dinî-Tasavvufî Eserleri, Yağmur Dergisi, Sayı 40.
- TERES, Ersin (2009). Doğu Türkçesinin Parlayan Yıldızı: Ali Şîr Nevâyî, Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 2, (çevrimiçi).
- TERES, Ersin (2011). Hükümdarlar ve Yakın Dostları Şairler: Hüseyin Baykara ve Ali Şir Nevâyî, Temrin Dergisi, Sayı 34.
- TERES, Ersin (2012). Mustafa Sinan Kaçalin, Niyāzi Nevāyí’nin Sözleri ve Çağatayca Tanıklar, el-Lugatu’n-Nevâîyye ve’l-İstişhadatu’l-Cagataiyye, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2011, 1111 s.+190”, Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Sayı 2.
- TILAVOV, Abdulmurat (2020). Ali Şir Nevâî Vecizeleri, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- TİMURTAŞ, Faruk Kadri (1952). Husrev ü Şîrîn ve Ferhâd ü Şîrîn Yazan Şairlerimiz, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 10, TDK Yay.
- TİMURTAŞ, Faruk Kadri (1961). Nevâî’nin Türk Diline Hizmetleri, Türkçeciliği, Türk Yurdu Dergisi, Sayı 294.
- TİMURTAŞ, Faruk Kadri (1962). Ali Şir Nevâî’nin Türk Diline Hizmetleri, Ali Şir Nevâî: Hayatı ve Eserleri, Doğu Türkistan Göçmenler Cemiyeti Neşriyatı, İstanbul.
- TİMURTAŞ, Faruk Kadri (1966). Ali Şir Nevaî’de Türklük Duygusu, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 173, TDK Yay.
- TOK, Vedat Ali (2016). Ali Şir Nevâî ve Türkçe Sevdası, Somuncu Baba Dergisi, 190.
- TOPLU, Bayram (2017). Doğu Türkçesinde İki Evliya Tezkiresinin Karşılaştırılması (Ali Şir Nevâî ve Muhammed Sıddık Rüşdi), Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 12/30.
- TOPRAK, Funda (2018). Ali Şir Nevâyî’de Cennet-Cehennem Metaforu, Turkish Studies Language Literature, Volume 13/28, Fall.
- TÖREN, Hatice (1996). Nevâyî’nin Sedd-i İskenderî Adlı Eserinde Tabiat Tasvirleri, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 529, TDK Yay.
- TUNCOR, Ferit Ragıp (1989). Ali Şir Nevâî (1441-1501), Yeni Defne, Cilt 8, Sayı 91-93.
- TURAL, Güzin (1993). Ali Şir Nevâyî’yi Yetiştiren Çevre ve Dönem, Türk Kültürü Dergisi, Cilt 31, Sayı 360.
- TURSUN, Nurgül (2020). Ali Şir Nevâî ve Şiirlerinin Uygur Makam Kültüründeki Yeri Hakkında, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
245.TÜRK, Vahit (1991). Ali Şir Nevâyî, Türk Yurdu Dergisi, Cilt 11, Sayı 49 (395).
- TÜRK, Vahit (2001). Ali Şir Nevâyî’nin Münacatı, Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, Cilt 10.
- TÜRK, Vahit (2010). Lehçeler Arası İlişkiler ve Oğuz Türkçesinde Bir Nevâyî Eseri, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, Sayı 28.
- TÜRK, Vahit (2012). Mecālisü’n-Nefāyis’te Şairler Arasındaki Latife ve Nükteler, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 722, TDK Yay.
- TÜRK, Vahit (2012). Nevâyî’yi Anla(t)mak, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 724, TDK Yay.
- TÜRK, Vahit (2014). Ali Şir Nevâyî’ye Göre Üç Rüşvetçi Karakter, DEVLET.
- TÜRK, Vahit (2017). Bir Siyasetnâme Olarak Mahbûbu’l-Kulûb, Türk Yurdu Dergisi, Ankara, Ekim.
- TÜRK, Vahit (2017). Mecalisü’n-Nefayis’e Göre Nevâyî’nin Kişiliği ve İlişkileri, Mertol Tulum Kitabı, İstanbul.
- TÜRK, Vahit (2019). Bilimin Kısa Tarihçesi ve Ali Şir Nevâyî’nin Bilime Katkıları, Antakiyat.
- TÜRK, Vahit (2021). Ali Şir Nevâyî Sağlığında Bütün Türk Ülkelerine Ulaşmıştı, Türk Edebiyatı, Sayı 570.
- TÜRKAY, Kaya (1994). Alî Şîr Nevâyî’nin Lügazları, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- TÜRKAY, Kaya (1997). Ali Şir Nevâyî’nin Tuyuğları, Erdem Dergisi, Cilt 9, Sayı 27, Aydın Sayılı Özel Sayısı-III.
- TÜRKMEN, Fikret (2002). Halk Edebiyatında Ali Şir Nevayî ile İlgili Yaratmalar, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 1.
- UĞURLU, Kâmil (2021). Gülden Kefen İtmek Gerek, Türk Edebiyatı, Sayı 570.
- USLU, Mustafa (1995). Klasik Doğu Türkçesinin Kurucusu Ali Şir Nevâi’nin Ruh Ülkesi, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, Sayı 105.
- UTANOVA, Sirderyahan (2020). Ali Şir Nevâî Gazellerinde Renkle İlgili Timsaller, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- UYANIK, Ayşe Sema (2019). Muhakemetü’l-Lügateyn’de Hayvan Adları, Uluslararası Beşerî Bilimler ve Eğitim Dergisi, Cilt 5, Sayı 11.
- UYGUN, Rasime (1957). Nevâyî’nin Ferhad ü Şirin’i (Ali Şir Nevâyî’nin Mesnevisinin Hulasası)”, Bilgi Dergisi, Sayı 119.
- UYGUNER, Muzaffer (1966). Ali Şir Nevâyî, Hisar Dergisi, yıl 10, Cilt 6, Sayı 30.
- UZUN, Enver (1995). Ali Şir Nevaî Hakkında Rivayetler (Fuzulî Bayat) I, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı 99.
- UZUN, Enver (1996). Ali Şir Nevaî Hakkında Rivayetler (Fuzulî Bayat) II, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Sayı 101.
- ÜLVİ, Almaz (2010). Dahi Alişir Nəvainin Həyat və Yaradıcılığına Aid Çizgilər, YOM Türk Dünyası Kültür Dergisi, Sayı 17.
- ÜNLÜ, Mahir (1991). Ali Şir Nevâyî, Türk Dili Dergisi, 4/22.
- ÜST, Sibel (2014). Hüsrev, Şîrîn ve Ferhâd Kahramanları Üzerine, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 51.
- ÜŞENMEZ, Emek (2021). Modern Özbek Edebiyatında Mîr Ali Şîr Nevâî, Türk Edebiyatı, Sayı 570.
- ÜZGÖR, Tahir (1991-1992). Ali Şir Nevayî ve Fuzulî Arasında Bazı Benzerlikler, Marmara Üniversitesi Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 7.
- YARKIN, Şefika (2020). Ali Şir Nevâî’nin Divan-ı Fani Eseri Hakkında, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- YILDIRIM, Talip (2006). Ali Şir Nevâyî’nin Eserlerinde Yakın Dostu Hüseyin Baykara, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 3, Sayı 3.
- YILDIRIM, Talip (2008). Yakın Dostu Hüseyin Baykara’nın Eserlerinde Ali Şir Nevâyî, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt 5, Sayı 2.
- YILDIRIM, Talip (2017). Çağatay Türkçesi: Hüseyin Baykara ve Ali Şir Nevâyî, Gelecek Vizyonlar Dergisi (fvj: Future Visions Journal), 1(1).
- YOLDAŞEV, İbrahim-MİRZARAHİMOVA, Muborak (1995). Ali Şer Navoiy İjodiyotida Kitobatçilik Terminlari, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 4.
- YOLDAŞEV, Kazakbay (2020). Özbekistan Eğitim Sisteminde Nevâî Eserlerinin Öğretilmesi, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- YOLDAŞOĞLU, Envercan (1993). Türk Dünyasından Portreler: Ali Şir Nevâyî, Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, Sayı 9.
- YUSUPOVA, Dilnevaz (2020). Ali Şir Nevâî Muhammeslerinin Yaratılış Özellikleri, İlim ve Marifet Nurları, Prof. Dr. İbrahim Hakkul’a Armağan Kitabı, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
- YÜCEL, Bilal (2001). Doğu Türkçesinin Gelişme Dönemleri, Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Türk Dili ve Edebiyatı Makaleleri, Sayı 1.
- YÜKSEL, Sedit (1961). Ali Şir Nevâyî, Türk Yurdu Dergisi, yıl 50, Cilt 2, Sayı 10 (292).
- ZAL, Ünal (2014). İsveç’te Ali Şîr Nevaî’nin İzleri, Turkish Studies -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/12 Fall.
- Ansiklopedi Maddeleri
- GÖLPINARLI, Abdülbâki (1946-1947). Ali Şir Nevâî, Aylık Ansiklopedi, Cilt 3, s. 1064-1065.
- GÖVSA, İbrahim Alaettin (1947). Ali Şir Nevaî, Resimli Yeni Lûgat ve Ansiklopedi, I. Cilt, s. 77.
- GÖVSA, İbrahim Alaettin (1946). Ali Şir Nevaî, Türk Meşhurları Ansiklopedisi, t.y., s. 40-
- Kartal, Ahmet, Çetindağ, Yusuf (2015). Alî Şîr Nevâî, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Ahmet Yesevi Üniversitesi (Güncelleme tarihi 14.12.2020).
- KUT, Günay (1989). Ali Şir Nevâî, İslam Ansiklopedisi, II. Cilt, Türk Diyanet Vakfı Yay., İstanbul, s. 449-453.
- SERTKAYA, Osman Fikri (1988). Abuşka Lûgatı, İslam Ansiklopedisi, I. Cilt, Türk Diyanet Vakfı Yay., İstanbul, s. 312-314.
- TARLAN, Ali Nihad (2002). Ali Şir Nevâî, Türkler Ansiklopedisi, VIII. Cilt, Yeni Türkiye Yay., Ankara, s. 796-803.
- TOGAN, Zeki Velidi (1978). Ali Şir, İslam Ansiklopedisi, I. Cilt, 5. baskı, MEB Yay., İstanbul, s. 349-357.
- YÜCE, Nuri (1992). Bedâyiu’l-Lugat, İslam Ansiklopedisi, V. Cilt, Türk Diyanet Vakfı Yay., İstanbul, s. 297.
- YÜCEL, Bilal (2002). Nevâyî-Bâbür Çağının Tarihî ve Edebî Şahsiyetleri, Türkler Ansiklopedisi, VIII. Cilt, Yeni Türkiye Yay., Ankara, s. 804-811.
- “Ali Şir Nevâî” (1946). Türk Ansiklopedisi, II. Cilt, MEB Yay., Ankara, t.y., s. 97.
- KUTLU, Mustafa (1990). Nevâî Ali Şir, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, VII. Cilt, Dergâh Yay., İstanbul, s. 37-41.
- Lehçelerden Aktarma Makaleler
- ABDURRAHMANOV, Abdulgafur (1997). Nevâyî’nin Yaratıcılığının Cihanşümul Ehemmiyeti, aktaran: Ayhan Çelikbay, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- AŞİRBAYEV, Samihan (1997). Alî-Şîr Nevâyî’nin Mensur Eserlerinde Ara Sözler ve Ek İbareler, Aktaran: Ayhan Çelikbay, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- AVAZOV, Narmurad (1997). Alî-Şîr Nevâyî ve Abdurauf Fitrat, Aktaran: Ayhan Çelikbay, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- BEKOVA, Nazzara (2012). Ali Şir Nevâî’nin Divân-ı Fânî Adlı Eseri Üzerine Yapılan Çalışmalar, Aktaran: Nodirkhon Khasanovî, Türk Edebiyatı, Sayı 459.
- BERDİBAY, Rahmankul (2021). Ali Şîr Nevâî’nin Büyük Dileği (Aktaran: Gülim Shadiyeva), Türk Edebiyatı, Sayı 570.
- ERKİNOV, Aftandil (2011). XV-XIX. Asır Beyazlarında Taşkent ve Paris Kütüphanelerinde Tespit Edilen Alişir Nevâî’nin Şiirlerine Dair Bir Araştırma, Aktaran: Recai Kızıltunç, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 45.
- HAKKUL, İbrahim (2021). Ali Şîr Nevâî’ye Adanmış Bir Ömür: Prof. Dr. Suyıma Ganiyeva (1932-2018) (Aktaran: Saadet Örmeci), Türk Edebiyatı, Sayı 570.
- KUÇKARTAYEV, İristay (1995). Ali Şir Nevaî’nin Dil Dünyası, Aktaran: Ertan Çevik, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 522, TDK Yay.
- KUÇKARTAYEV, İristay (1995). Nevaî’de Dil Bilinci, Aktaran: Ertan Çevik, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Sayı 522, TDK Yay.
- MİRZARAHİMOVA, Mubarek (1997). Alî-Şîr Nevâyî ve Şiirciliği, Aktaran: Ayhan Çelikbay, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- MUHAMMAD, Nasir (1997). Nevâyî Okuyuculuğu, Aktaran: Ayhan Çelikbay, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- MUHAMMAD, Nasir (1997). Nevâyîname, Anqanı Mähräm Qıldıñız, Aktaran: Ayhan Çelikbay, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- MUHAMMAD, Nasir (1997). Öz Vucudıñğa Täfäkkür Äyläğıl, Nevâyî ve Tasavvuf Mevzusuna Dair Çizgiler, Aktaran: Ayhan Çelikbay, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- POLAT, Apduraup (1996). Ali Şir Nevâyî ve Meşhur Eseri Muhakemetü’l-Lugateyn Hakkında, Aktaran: Fatma Özkan, Türk Kültürü Dergisi, Cilt 31, Sayı 396.
- RAFİDDİNOV SAYFULLAH, Sayfiddin (2016). Şir Nevâî’nin Kalenderîlikle İlgili Düşünceleri (The Thoughts of Ali Shir Navai about Qalandariyyat), Aktaran: KHASANOV, Nodirkan), Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (42).
- RAHMAN, Abdulkerim (1997). Nevâyî ve Uygur On İki Makamı, Aktaran: Ayhan Çelikbay, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- RUSTEMOV, Alibek (1984). Nevâî ve Özbek Edebi Dili, Çev. Hüseyin Özbay, Türk Edebiyatı, Sayı 123.
- SULAYMÅNOVA, Fazila (1997). Nevâyi’nin Yeni Bulunan Şiirleri, Aktaran: Ayhan Çelikbay, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- YOLDAŞEV, İbrahim (1997). Alî-Şîr Nevâyî’nin Muhakemetü’l-Lugateyn İsimli Eseri Hakkında, Aktaran: Ayhan Çelikbay, Ankara Üniversitesi TÖMER Türk Lehçeleri ve Edebiyatı Dergisi, Sayı 13.
- Çeviri Makaleler
- BARTHOLD, W. (1937,1938). Mir-Ali Şir ve Siyasî Hayatı, Çev. Ahmet Caferoğlu, Ülkü Halkevleri ve Halkodaları Dergisi, Sayı 56, 58, 59, 61, 62.
- BERTELS, E. E. (1951). Ali Şir Nevâî, Leylî ve Mecnûn, Türkiyat Mecmuası, Cilt 9.
- BERTELS, E. E. (1957). Ali Şir Nevaî’nin Ferhad ü Şirin’i, Çev. Rasime Uygun, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- BOLDİREV, A. N. (1956). Çağdaşlarının Hikâyelerinde Nevaî, Çev. Rasime Uygun, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- BOROVKOV, A. K. (1954). Özbek Yazı Dilinin Kurucusu Ali Şir Nevaî, Çev. Rasime Uygun, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- DİLBERÎPÛR, Asgar (1999). Türk Edebiyatında Nizâmî’nin Takipçileri ve Hamse’sine Nazire Yazanlar, Çev. M. Fatih Köksal, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, Sayı 8.
- KLEİNMİCHEL, Sigrid (2007). Ali Şir Nevâyî ve Osmanlı Şairleri, Çev. Nurettin Demir, Türk Edebiyatı Tarihi, I. Cilt, ed. Talat Sait Halman vd., 2. baskı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.
- SEMENOV, A. A. (1941). Mir Ali Şir Hakkında Farsça Bir Hikâye, Çev. Abdülkadir İnan, Ülkü Halkevleri ve Halkodaları Dergisi, Cilt 16, Sayı 96.
- VOLİN, S. L. (1955). Leningrad Kitaplıklarındaki Nevaî yazmaları Hakkında, Çev. Rasime Uygun, TDAY-Belleten, TDK Yay.
- YAKUBOVSKİY, A. İ., Ali Şir Nevâyî Devrinin İçtimai ve Medeni Hayatının Vasıfları, Çev. Ahmet Caferoğlu, Ülkü Halkevleri ve Halkodaları Dergisi, Sayı 56, 58-62.
VII. Bildiriler
- ABDURAHMANOV, Gani (2007). Ali Şir Nevâî’nin Dili ve Üslubu, IV. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I, 24-29 Eylül 2000, TDK Yay.
- ABİK, Ayşehan Deniz (2001). Hamsetü’l-Mütehayyirin Dolayısıyla Birkaç Not, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara.
- ABİK, Ayşehan, Deniz (2009). 18. Yüzyılda Anadolu’da Bir Nevâyî Çevirisi: Târîh-i Fenâyî, V. Uluslararası Klasik Türk Edebiyatı Sempozyumu (Prof. Dr. Harun Tolasa Hatırasına) 16-18 Ekim 2009 Mardin Artuklu Üniversitesi Rektörlüğü-Erciyes Üniversitesi Klasik Türk Edebiyatı Topluluğu, Mardin (Basılmamış Bildiri.
- ABİK, Ayşehan Deniz (2007). Ali Şir Nevâyî’nin Münşeat’ında ‘Arza-Daşt’ Terimi ve Birkaç Örnek, Uluslararası Türklük Bilgisi Sempozyumu Bildiriler I (A-J ), 25-27 Nisan 2007, Erzurum, 2009.
- AKALIN, Ahmet (2020). Özbekistan’ın Yumuşak Gücünün Uluslararası Alana Aktarılmasında Bir Öneri Olarak “Nevâî Enstitüleri. Uluslararası “Ali Şir Nevâî ve 21. Yüzyıl Konferansı” Bildirileri Kitabı Taşkent Devlet Ali Şir Nevâî Özbek Dili ve Edebiyatı Üniversitesi, 8 Şubat 2020, Taşkent – Özbekistan.
- AKKUŞ, Mücahit (2013). Bir Dilbilimci Olarak Ali Şir Nevayî, Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi, 17-19 Mayıs 2013, Saraybosna/Bosna Hersek (Basılmamış Bildiri).
- AKSU, Cemal (2001). Ali Şir Nevâî’nin Çevresi ve Üstatları, Ölümünün 500. Yıldönümünde Türkçenin Büyük Şairi Ali Şir Nevâyî Açık Oturumu, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi, 16 Ocak 2001 (Basılmamış Bildiri).
- AKSU, Cemal (2009). Divan Tertibi Bakımından Ali Şir Nevâî’yi Diğer Divan Şairlerinden Ayıran Özellikler, Adıyaman Üniversitesi Ulusal Eski Türk Edebiyatı Sempozyumu, 15-16 Mayıs 2009, Adıyaman, 2010.
- AKSU, Cemal (2013). Nevâî’nin Türkçe Divanlarındaki Nazım Şekilleri, VIII. Milletlerarası Türkoloji Kongresi (30 Eylül- 04 Ekim 2013) (Basılmamış Bildiri).
- BERDAK, Yusuf (2012). Ali Şir Nevâyî Eserlerinde Oğuzca Unsurlar, VII. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Ankara 24-28 Eylül 2012 (Basılmamış Bildiri).
- CANDEMİR, Doğan (2010). Ali Şîr Nevâî’de Türkçe Bilinci, Uluslararası Nizamî ve Nevaî: Tarihsel ve Kültürel Bağları Sempozyumu, 14-15 Haziran 2010, Semerkand-Özbekistan (Basılmamış Bildiri).
- ERASLAN, Kemal (2001). Nevayî ve Tenkid, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- GANİYEVA, Süyüme (2001). Nevâiy Nesrinin Beş Hususiyetleri, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- İSEN, Mustafa (2001). Türk Biyografi Geleneğinde Ali Şir Nevayî’nin Yeri, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- KARAÖRS, Metin (2001). Nevâdirü’ş-Şebâb Ali Şir Nevayî’nin İkinci Divanı, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- KARAÖRS, Metin (2004). Türk Dilinde Şartlı Birleşik Cümle ve Ali Şir Nevâyî’nin II. Divanı Nevadirü’ş-Şebab’da Şartlı Birleşik Cümleler, V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri, 26-29 Eylül 2004, TDK Yay., Ankara, 2004.
- KLEİNMİCHEL, Sigrid (2001). Nevâ’î-i Bînevâ. Ali Şir Nevayî’nin Şiirleri Üzerine Bazı Düşünceler, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- KOCAOĞLU, Timur (2001). Ali Şir Nevayî’nin Türkçe Ünlü Sesler Üzerindeki Açıklamaları (Kapalı é/i Meselesi), Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- KORKMAZ, Zeynep (2001). Ali Şir Nevayî ve Çağatay Yazı Dili, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- KÖPRÜLÜ, Fuad (1941). Ali Şir Nevâî, Edebiyat Araştırmaları, II. Cilt, hzl. Orhan Köprülü, 2. baskı, Akçağ Yay., Ankara, 2004, (1941’de Nevâî’nin 500. doğum yılı dolayısıyla TTK adına yapılan konuşma).
- KUT, Günay (2001). Divan Şairi Olarak Nevayî, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- MAKAL, Tahir Kutsi (1991). Doruktaki Üç Türk Şairi: Genceli Nizami, Yunus Emre, Ali Şir Nevâî, V. Uluslararası Türk Halk Edebiyatı Semineri ve Sevgi Yılı Kongresi, 14-16 Şubat 1991, Eskişehir, 1995.
- MULLAHOCAYEVA, Keramet (2010). Ali Şir Nevâî’nin Biygorafik Bilgileri İçeren Eserleri Hakkında, Mustafa İsen Adına Uluslararası Sempozyum: Klasik Türk Edebiyatında Biyografi: Bildiriler, Nevşehir, 6-8 Mayıs 2010, Ankara, 2011.
- NAGY, Eva Kincses (2001). Budapeşde Szechenyi Kütüphanesi’ndeki Nevayî Külliyatı, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- NALBANT, Bilge Özkan (2004). Nevaî’nin İlk Divanlarından Nevâdirü’n-Nihâye, V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri III, 20-26 Eylül 2004, TDK Yay., Ankara, 2009.
- ÖZCAN, Hüseyin (2001). Türk Kültüründe Ali Şir Nevâî’nin Önemi ve Türkiye’de Ali Şir Nevâî Üzerine Yapılan Çalışmalar, Ali Şir Nevâî İlmi Nezeri Konferansı, Semerkant-Özbekistan, 2001 (Basılmamış Bildiri).
- ÖZDARENDELİ, Nursel (2013). Çağdaşlarının Gözünden Ali Şîr Nevâyî, Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi, 17-19 Mayıs 2013, Saraybosna/Bosna Hersek (Basılmamış Bildiri).
- RACABOV, Nazar-RACABOVA Dilara (2001). Ali Şir Nevayî ve Hüsrev Dehlevi, Ali Şir Nevāyí’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- RAFİDDİNOV, Seyfeddin (2010). Mevlânâ Celaledidîn Rûmî ve Ali Şir Nevâî, Uluslararası Mevlânâ Sempozyumu Bildirileri, II. Cilt, İstanbul, 2010.
- SERTKAYA, Ayşe Gül (2011). Özbek Kökenli İstanbullu Şairlerin Ali Şir Nevâyi’ye İstanbul’da Çağatay (Doğu) Türkçesi ile Yazdıkları Nazireler, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Sempozyumu, 21-23 Kasım 2011 (Basılmamış Bildiri).
- SERTKAYA, Ayşe Gül (2001). Semerkandlı Şeyh-Zade Abdürrezzâk Bahşı’nın Ali Şir Nevayî’ye Yazdığı Nazireler, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- SERTKAYA, Osman Fikri (2001). Osmanlı Şairlerinde Ali Şir Nevayî Tarzı ve Nevayî’ye Anadolu’da Yazılan Nazireler, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- SERTKAYA, Osman Fikri (2011). Emir/Emîrî’nin Ali Şir Nevâyi’nin 24 Gazeline Yaptığı Tahmisler, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Sempozyumu, 21-23 Kasım 2011 (Basılmamış Bildiri).
- ŞENGÜN, Asil, MALKOÇ, Aleyna (2019). Türkçenin Ses Bayrağı Ali Şir Nevâî, Аli Şir Nevâî ve XXI. Asır Halkara İlmi Nazari Encümen, Taşkent, 2019.
- TAYMAS, Abdullah Battal (1933). Türk Dili En Eski ve Zengin Dillerden Biridir: Nevâî-Türkçe ve Acemcenin Mukayesesi, Türk Dili Kurultayı: Birinci, 30, Maarif Vekâleti, Ankara, 1933.
- TOPRAK, Funda (2019). Ali Şir Nevayi’de Antik Yunan Felsefesi, XI. Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, 16-18 Ekim 2019, Samsun.
- TURAL, Güzin (2004). Mahbūbü’l-Kulūb’da Kişi Ad ve Unvanları, V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri II, 20-26 Eylül 2004, TDK Yay., Ankara, 2009.
- TÜRK, Vahit (2014). Türkler de Yararlansın, VII. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, 16-18 Ekim 2014, Elazığ.
- TÜRK, Vahit (2018). Ali Şir Nevâyî’nin Eğitimi ve Eğitimciliği, Eğitimde Millî Kimlik ve İdeal İnsan Arayışları Çalıştayı, Yıldız Teknik Üniversitesi, 19 Nisan 2018.
- TÜRK, Vahit (2021). Abuşka Sözlüğü ve Sözlükten Bir Örnek: İş-/İl- Fiili, Taşkent Devlet Üniversitesi, Dünya Doğu Bilimcilerinin Gözüyle Ali Şir Nevâyî, Taşkent, 5-6 Şubat 2021.
- TÜRK, Vahit (2021). Ali Şir Nevâyî, Uluslararası Türk Akademisi, Doğumunun 580. Yılı Münasebetiyle Ali Şir Nevâyî’yi Anma Toplantısı, Çevirim içi panel, 9 Şubat 2021.
- TÜRK, Vahit (2021). Ali Şir Nevâyî’de Dil Çeşitliliği, Doğumunun 580. Yılı Münasebetiyle Türk Dilinin Büyük Mektebi Ali Şir Nevâyî Paneli, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, 10 Şubat 2021.
- TÜRK, Vahit (2021). Ali Şir Nevâyî Gazellerindeki Deyimlerle Kalıp Sözler Üzerine, Özbekistan Uluslararası İslam Akademisi, Nevâyî İcadı ve Bîbaha Miras, 13 Şubat 2021.
- TÜRK, Vahit (2021). Türkî-i Basit’in Öncüsü Nevâyî mi? Uluslararası “Klasik Türk Edebiyatında Yerlilik” Bilim Şöleni, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul, 24-25 Nisan 2021.
- TÜRKMEN, Fikret (2001). Halk Edebiyatında Ali Şir Nevayi ile İlgili Yaratmalar, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- YAMAN, Ertuğrul (2001). Ali Şir Nevayî’de Dil Bilinci, Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- YENİ, Emre Berkan (2019). Ali Şir Nevâyi’nin Divanlarındaki Türkçe ve Alıntı Sözcüklerin Sıklıkları, XI. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, Samsun, 16-18 Ekim 2019.
- ZÜLFİKAR, Hamza (1991). Halka Dil Bilincinin Kazandırılmasına Çalışan Bir Dilci: Ali Şir Nevaî, Ali Şir Nevaî’nin 550. Yıldönümü Paneli, Türk Dil Kurumu, 25 Nisan 1991 (Basılmamış Bildiri).
VIII. Kitaplar
- ABİK, Ayşehan Deniz (2006). Ali Şir Nevâyî Hamsetü’l-Mütehayyirin, Seçkin Yay., Ankara.
- Ali Şir Nevâî (1298). Mahbubu’l-Kulub, Matbaa-i Amire, İstanbul.
- Ali Şir Nevāyí’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri: 24-25 Eylül 2001, TDK Yay., Ankara, 2004.
- Ali Şîr Nevâî, Lisânü’t-Tayr (Tercüme Nodırbek Kosımov), Semerkand Yay., İstanbul, 2015.
- ALTUN, Hilal Oytun (2011). Çağataycadan 16. Yüzyıl Anadolu Türkçesine Bir Çeviri: Nevâyî’nin Tevârîh-i Mülûk-i Acem’i (İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım), Bayrak Yay., İstanbul.
- ASIM, Necib (1311). Erbain Hadis Tercemesi, İstanbul, 1311.
- ASLAN, Üzeyir (2011). 14-16. yy. Çağatay ve Azeri Edebiyatı, Kriter Yay., İstanbul.
- ATALAY, Besim (1970). Abuşka Lugati veya Çağatay Sözlüğü, Ayyıldız Matbaası, Ankara.
- AYAN, Hüseyin vd. (1995). Ali Şı̂r Nevâyı̂, Mecâlisü’n-Nefâyis, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yay., Erzurum.
- BAKIRCI, Fatih (2016). Ömer Baki Hamse-i Nevayî -i- Ferhad ü Şirin: Giriş-Metin-Türkiye Türkçesine Aktarma-Notlar-Dizin-Tıpkıbasım, Kesit Yayınları, İstanbul.
- BÜLBÜL, Sami (2017). Ali Şir Nevâî: Hayatı, Sanatı, Eserleri, Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul.
- CANPOLAT, Mustafa (1995). Ali Şir Nevayí: Lisânü’t-Tayr, TDK Yay., Ankara.
- ÇAPAN, Pervin (1999). Mesneviye Düşen Aşklar: Ali Şir Nevâyî ve Fuzuli’nin Leyla ve Mecnunları, Muğla.
- ÇETİNDAĞ, Yusuf (2005). Ali Şîr Nevâî: Hayatı-Sanatı-Eserleri, Fatih Üniversitesi Yay., İstanbul.
- ÇETİNDAĞ, Yusuf (2011). Ali Şir Nevaî, Kaynak Yay., İstanbul.
- ÇETİNDAĞ, Yusuf (2006). Ali Şîr Nevâî’nin Osmanlı Şiirine Etkisi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara.
- EKİZ, Osman Nuri vd. (1986). Ali Şir Nevaí: Çağatay Edebiyatı, Toker Yay., İstanbul.
- ERASLAN, Kemal (1979). ‘Alí Şír Nevāyí: Nesāyimü’l-Mahabbe Min Şemāyimi’l-Fütüvve, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
- ERASLAN, Kemal (1993). ‘Alí Şír Nevāyí: Mízānu’l-Evzān (Vezinlerin Terazisi), TDK Yay., Ankara.
- ERASLAN, Kemal (2001). ‘Alí Şír Nevāyí: Mecālisü’n-Nefayis I (Giriş ve Metin), TDK Yay., Ankara.
- ERASLAN, Kemal (2001). ‘Alí Şír Nevāyí: Mecālisü’n-Nefayis II (Çeviri ve Notlar), TDK Yay., Ankara.
- IŞITMAN, İshak Refet (1941). Ali Şîr Nevâyî: Muhakemetü’l-lûgateyn, TDK Yay., Ankara, 1941.
- İZBUDAK, Veled Çelebi (1315). Muhakemetü’l-Lügateyn, İkdam Matbaası, İstanbul.
- KABAHASANOĞLU, Vahap (1984). Ali Şîr Nevaî, Toker Yayınları, İstanbul.
- KAÇALİN, Mustafa (2011). Niyāzi: Nevāyí’nin Sözleri ve Çağatayca Tanıklar (el-Luġātu’n-Nevāíyye ve’l-İstişhādātu’l-Caġātāíyye), TDK Yay., Ankara.
- KALKANDELEN, A. Hilâl (2018). Ali Şir Nevâî ve Farsça Gazelleri, Araştırma Yayınları, Ankara, 2018.
- KARAÖRS, Metin (2006). Ali Şir Nevâyî: Nevâdirü’ş-Şebâb, TDK Yay., Ankara.
- KAYA, Önal (1996). Ali Şir Nevâyî: Fevâyidü’l-Kiber, TDK Yay., Ankara.
- KUT, Günay (2003). Ali Şir Nevâyî Garâ’ibü’s-Sıgar: İnceleme-Karşılaştırmalı Metin, TDK Yay., Ankara.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1965). Ali Şir Nevaî: Hayatı, Sanatı ve Kişiliği, I. Cilt, TDK Yay., Ankara.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1966). Ali Şir Nevaî: Divanlar (4 Türkçe, I Farsça Divan), II. Cilt, TDK Yay., Ankara.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1967). Ali Şir Nevaî: Hamse (Hayretü’l-Ebrar, Ferhad ü Şirin, Leylî vü Mecnun, Seb‘a-i Seyyar, Sedd-i İskenderî), III. Cilt, TDK Yay., Ankara.
- LEVEND, Agâh Sırrı (1968). Ali Şir Nevaî: Divanlar ile Hamse Dışındaki Eserler, IV. Cilt, TDK Yay., Ankara.
- ÖZÖNDER, Sema Barutçu (2011). Ali Şir Nevâyî: Muhâkemetü’l-Lugateyn (İki Dilin Muhakemesi), 2. baskı, TDK Yay., Ankara.
- RAHİMİ, Ferhad (2019). Feth Ali Kaçar’ın Çağatay Türkçesi Sözlüğü II cilt, Akçağ Yayınları, Ankara.
- SABİR, Muhammed (1966). Ali Şir Nevâî’nin Hayretü’l-Ebrar Mesnevisi Hakkında Araştırmalar, Doktora Tezinden Ayrı Basım, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay.
- SABİR, Muhammed (2016). Alî Şîr Nevâyî –Hayretü’l-Ebrâr (Karşılaştırmalı Metin), yayına haz. Prof. Dr. Tanju SEYHAN, Kesit Yayınları, İstanbul.
- SEVGİ, Ahmet (2000). Molla Cami’nin Erba‘in’i ve Manzum Türkçe Tercümeleri, Gençlik Kitabevi Yay., Konya.
- SEYHAN, Tanju Oral (2016). Ali Şir Nevâyî Hayretü’l-Ebrar, (Alfabetik Sözlük-Dizin), Kesit Yay., İstanbul.
- SİLLELİ, Mehmet Doğan (2005). Dört Dilde Manzum Kırk Hadis Şerhi, Isparta.
- SOL, Selma (2014). Ali Şir Nevâyî’ye Bağlı Olarak Anlatılan Rivayetler (Özbek ve Türkmen Anlatıları), Parafiks Yayınevi, Edirne.
- ŞAVK, Ülkü Çelik (2011). Ali Şir Nevâyî: Leylî vü Mecnûn, 2. baskı, TDK Yay., Ankara.
- TEKİN, Gönül Alpay (1994). Ali Şir Nevâyî Ferhâd ü Şîrîn: İnceleme-Metin, TDK Yay., Ankara.
- TOKMAK, Naci (2017). Mecālisü’n-Nefāîs I-II: Herâtî ve Hekimşâh Çevirisi Mülhakâtı [Herâtî ve Hekimşâh Tezkiresi], Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
- TÖREN, Hatice (2001). Ali Şir Nevâyî Sedd-i İskenderî: İnceleme-Metin, TDK Yay., Ankara.
- TURAL, Güzin (2015). Seb’a-yı Seyyar (Yedi Gezegen), Giriş-Metin, TDK Yay., Ankara.
- TÜRK, Vahit (2006). Ali Şir Nevâî: Nazmu’l-Cevâhir (Hz. Ali’nin Hikmetleri), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yay., İstanbul.
- TÜRK, Vahit (2015). Ali Şir Nevâyî Vakfiye (İnceleme-Metin-Aktarma-Dizin-Tıpkıbasım), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara.
- TÜRK, Vahit (2016). Ali Şir Nevâyî Mahbûbu’l Kulub (Aktarma), Ötüken Neşriyat, İstanbul.
- TÜRK, Vahit (2017). Ali Şir Nevâyî Münacat, Çihil Hadis (Kırk Hadis), Nazmü’l-Cevahir, Kitab-ı Sıracu’l-Müslimin (Metin-Dizin-Aktarma-Tıpkıbasım), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara.
- TÜRK, Vahit (2018). Ali Şir Nevâyî Tarih-i Enbiya ve Hükema (Metin-Dizin-Aktarma-Tıpkıbasım), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara.
- TÜRK, Vahit (2019). Ali Şir Nevâyî Kitab-ı Tevarih-i Mülûk-ı Acem (Metin-Dizin-Aktarma-Tıpkıbasım), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara.
- TÜRK, Vahit (2020). Kitab-ı Münşeat (Metin-Dizin-Aktarma-Tıpkıbasım), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara.
- TÜRK, Vahit (2021). Ali Şir Nevâyî Nesayimü’l-Mahabbe min Şemayimü’l-Fütüvve (Tasavvuf ve Mutasavvıflar) (Aktarma), Ötüken Neşriyat, İstanbul.
- TÜRK, Vahit, DOĞAN, Şaban (2015). Ali Şir Nevâyî Hayretü’l Ebrâr (Metin-Aktarma), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
- TÜRKAY, Kaya (2002). ‘Alí Şír Nevāyí: Bedāyi‘u’l-Vasat Üçünçi Dívān , TDK Yay., Ankara.
- UYGUR, Sinan (2019). Lugat-ı Pîr Alî Şîr Nevâyî, Gece Akademi, Ankara.
- Aktarma Kitap
- Aybek, M. T., Nevâî (roman), (Akt. Ahsen Batur), Ötüken Neşriyat, İstanbul, 1995.
- Aybek, M.T., Nevâyî (roman), (Akt. Şuayip Karakaş), Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2019.
- Çeviri Kitap
- BARTHOLD, V. V. (2020). Mir Ali Şir ve Türkmen Halkının Tarihi (Çev. İlhan Aslan), Post Yayınları.
Kaynakça
Atalay, Besim (1970). Abuşka Lügati ve Çağatay Sözlüğü, Ayyıldız Matbaası, Ankara.
Çetindağ, Yusuf (2006). Ali Şir Nevâî’nin Osmanlı Şiirine Etkisi, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara.
Kılıç, Filiz (2018). Âşık Çelebi, Meşa’irü’ş-Şu’ara, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Ankara, s. 113.
Extended Summary
It is known that the studies on Ali Şir Nevâyî in the Western Oghuz field were started in his health. Âşık Çelebi mentions, in the Ahmet Paşa article of his tezkire, that Nevâyî sent thirty three gazels to Sultan Bayezid in the end of his life. Sultan Bayezid sends those gazels to Ahmet Paşa and orders him to write nazires. It is not known if this was the first contact, but it is known that after this contact, a Nevâyî admiration was born among Ottoman poets and dozens of poets showed this admiration by writing hundreds of nazires.
The influence of Ali Şir Nevâyî in the field of Western Turkish not only remained on the poets, his works were copied and translated into Western Turkish and dictionaries were written so that his works could be read and understood. The article of Agâh Sırrı Levend, which is mentioned in the bibliography, gives the information about that there are many manuscripts of Nevâyî’s works in Turkey’s libraries.
The author of the Abuşka dictionary states that he has some works of Nevâyî in his possession, but then someone gave him a Nevâyî corpus of twenty nine books and turned him into a insolvent who found a treasure. As it is understood from this, all of the works of Nevâyî were in the hands of some people in Anatolia, where the Abuşka dictionary is written. Having two complete corpus copies in our libraries, divans or mesnevi in Hamse, is another indication of the interest in him.
One of the works of Nevâyî that was transferred to the West Oghuz Turkish in early times is Mecâlisü’n-Nefâyis. This valuable work, which is the first biography book of poets in Turkish Literature, has been widely read in the Anatolian area, many copies of it have been made and it has also been an example for the tezkires written in this region. One of the five manuscripts of this work in the Süleymaniye Library is the copy of the work translated into Western Oghuz Turkish.
In the nineteenth century, it is known that Ottoman statesmen and intellectuals were in search of the future of the state and the nation, and some remedies were considered for the state to get rid of the situation it fell into. One of these remedies considered is to remember the roots of Turkishness, and therefore Eastern Turkishness is literally rediscovered. Nevâyî is one of the names that comes to mind when Ottoman intellectuals remembered Eastern Turkishness. We can show that one of the reflections of this situation is the publication of Mahbûbu’l-Kulûb, a work of politics-counsel, in 1289 (1872) by Ahmet Vefik Paşa in Istanbul. Also in the language debates of the early twentieth century, Chagatay, hence the name Nevâyî, is frequently mentioned among Ottoman intellectuals.
In this bibliography study; master theses, doctoral dissertations, articles, encyclopedia articles, translation and translation articles, papers, books, translated books were tried to be presented under separate titles. The purpose of this is that it would be more appropriate and understandable to classify them as separate titles, and therefore to come up with an easy-to-understand bibliography. Studies on Eastern Turkish were not addressed, but attempted to be limited to those directly related to Ali Şir Nevâyî, because such a study would both go beyond the boundaries of the subject and expand the study considerably. The name Nevâyî is mentioned in almost all studies about Chagatay Turkish. In accordance with the title of our study, we tried to identify and rank only the works that have focused on Nevâyî and his works. Of course, there have been studies that are forgotten, inaccessible and overlooked, and these are included in the study over time and a complete bibliography is presented as much as possible.
When we look at the theses about Ali Şir Nevâyî’s works, it will be seen that almost all of them belong to the field of language and literature. One master’s thesis is about Kalam as the Faculty of Theology’s thesis, and a doctoral thesis is about Sufism as the Theology Faculty’s thesis. One of the doctoral dissertations is related to the field of Folklore and focused on the folk rumors formed around Nevâyî. There is a striking diversity in the articles and papers. Our desire in this matter is the exact determination of Ali Şir Nevâyî’s statesmanship, his place as a thinker in the history of Turkish philosophy, his place as a scientist and his place in the history of science, his situation in our history of literature, whether he produced literary works that unique so they could be called “Nevâyî’s”, his literary style, his attitude and thought about religion, his place in the history of Sufism, especially its place in the history of Turkish Sufism, his place in the history of education, his understanding of justice, human relations and his place in social life as a philanthropist in the history of Turkish culture and science with serious academic studies that concern many areas.
As can be seen in the study, almost all of Ali Şir Nevâyî’s works were studied as master’s and doctoral dissertations and many of them were published as books. Two small epistles (risales); Hâlât-ı Seyyid Hasan Erdeşir and Hâlât-ı Pehlevan Muhammed were published as an article and did not turn into a book. Except Mahbûbu’l-Kulûb, all of his works are published as transcribed texts, but unfortunately their translation to Turkish has not been done as same extent even if this is a great need. Translating his works to Turkish can make those works available to be studied by scientists of different disciplines, therefore the way to the introduction of this great thinker and scientist to our people will be open. We hope that experts of the Turkish language will focus on translations of Nevâyî’s works into Turkish. This is the first and foremost thing to do about this matter.
* Bu çalışma yapılırken özellikle 2013 öncesinde yapılan çalışmalar için Ferhad Rahimi’nin “RAHİMİ, Farhad, Çağatay Türkçesi ve Edebiyatı Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi, Turkish Studies, Volume 9/3, Winter 2014, p. 1157-1218.” künyeli çalışmasından yararlanıldı. 2013 yılından sonra yapılan çalışmaların büyük çoğunluğu için de internet ortamının verdiği imkânlar kullanıldı.
* Prof. Dr., İstanbul Kültür Üniversitesi öğretim üyesi v.turk@iku.edu.tr
[1] Çalışmaların künyelerinde Ali Şir’in mahlas olarak kullandığı ve günümüzde adının bir bölümü gibi düşünülen Nevâyî sözünün yazımında bir birlik olmadığı, değişik yazılış biçimleriyle karşılaşıldığı görülüyor. Yazıların künyesinde mümkün olduğunca yazarın kullandığı biçim tercih edildi. Bizim bu konudaki tercihimiz ise Ali Şir Nevâyî’nin kendi tercihi yönündedir. Bilindiği üzere Doğu Türkçesi Arapça kökenli sözlerdeki hemzeyi y sesiyle Türkçeleştirme yoluna gider, bu kurala uygun olarak Nevâ’î sözü de kendisinin bütün eserlerinde Nevâyî imlasıyla yazılır. Bu yüzden biz de bu yazılışın tercih edilmesi gerektiği düşüncesindeyiz.
KAYNAK: Bu makale Türk Dili Dergisi ile Özbekistan’da Nevayi Müzesi tarafından yayımlanan Edebi Miras adlı dergide Özbek Türkçesiyle yayınlanmış olup yazarının izni ile sitemizde yer verilmiştir. Prof. Dr. Vahit Türk’e bu değerli çalışmasını yayınlamamıza izin verdiği için teşekkür ederiz.